Niyyət (ər. نية - niyya) sözü ərəb mənşəlidir və əsasən "məqsəd", "məram", "qəsd" mənalarını ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə "məqsəd" kimi təqdim olunsa da, niyyət anlayışı daha geniş və çox qatlı bir məna kəsb edir. Sadəcə bir işə başlamaq istəyindən tutmuş, o işin gerçəkləşməsi üçün gizli planlara qədər geniş bir spektr əhatə edir.
Niyyətin ən əsas xüsusiyyəti, bir hərəkətin arxasında duran psixoloji və ya motivasiya amilidir. Yəni, bir iş görən şəxsin o işi niyə etdiyini, hansı məqsədlə həyata keçirdiyini göstərir. Bu məqsəd, həm açıq, həm də gizli ola bilər. Məsələn, "oxumaq niyyəti var" cümləsində niyyət açıq və müsbət bir məqsədi ifadə edir. Lakin, "ov niyyətində olmaq" ifadəsində niyyət müəyyən bir məqsədə yönəlmiş, bəzən mənfi konnotasiyalı ola bilər.
Niyyətin mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilir. "Niyyətini demək" ifadəsi, şəxsin gizli məqsədini açığa çıxarmasını bildirir. "Niyyətin hara, mənzilin də ora" məsəli isə, insanın niyyətinin hərəkətlərinə təsir etdiyini, hədəfə uyğun olduğunu vurğulayır. Bu, niyyətin həyatımızdakı hərəkətlərimizin əsas hərəkətverici qüvvəsi olduğunu göstərir. Niyyət, bəzən sadəcə bir plan olmaqdan da əlavə, bir inanc, bir qərar, hətta bir vəd kimi də qəbul oluna bilər.
Ümumiyyətlə, niyyət sözü məqsəd, məram, qəsd, istək, arzu və s. kimi sözlərlə sinonim kimi işlənə bilər, lakin hər bir sözün özünəməxsus semantik fərqləri vardır. "Niyyət" sözü daha çox psixoloji və motivasiya amillərini vurğulayır.