izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Normal sifəti latın dilindən, normalis sözündən götürülmüşdür. Normalis isə "düzxətli", "düzgün", "qaydaya uyğun" mənalarını verir. Azərbaycan dilində istifadəsində isə əsasən iki əsas məna üstünlük təşkil edir:

1. Qəbul edilmiş qaydaya, normaya, standartlara uyğun olan: Bu mənada "normal" sözü, müəyyən bir qrup və ya cəmiyyət tərəfindən qəbul edilmiş, gözlənilən və ya arzu olunan vəziyyəti, halını, miqdarını və ya keyfiyyətini ifadə edir. Məsələn, "normal temperatur", "normal təzyiq", "normal iş rejimini" ifadələrində "normal" sözü, həmin kəmiyyətlərin sağlam insan üçün orta və gözlənilən səviyyədə olmasını bildirir. Digər nümunələr: "Normal fəaliyyət", "Normal inkişaf", "Normal əmək haqqı" ifadələri müvafiq sahə üçün qəbul olunmuş standartlara uyğunluğu ifadə edir. Bu mənada "normal" sözü "adi", "alışılmış", "orta" mənalarına da yaxındır.

2. Təbii, adi, gözlənilən vəziyyətdə olan: Bu mənada "normal" sözü, heç bir qeyri-adilik və ya anormal halın olmadığını, vəziyyətin təbii və gözlənilən gedişatda olduğunu bildirir. Məsələn, "Normal halda belə olmazdı", "Normal bir gün idi" ifadələrində "normal" sözü hadisənin gözlənilən gedişatı ilə üst-üstə düşdüyünü ifadə edir. Bu mənada "normal" sözü, "adi", "sadə", "alışılmış" kimi sinonimlərlə əvəz oluna bilər, lakin kontekstə görə incə məna fərqləri də ola bilər.

Qeyd etmək lazımdır ki, "normal" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər. Elmi kontekstdə daha dəqiq kəmiyyətsel ölçmələri, statistik orta dəyərləri ifadə edərkən gündəlik danışıqda daha geniş, keyfiyyətsel mənalarda işlədilir. Məsələn, "Normal bir insan" ifadəsi konkret fiziki parametrlərə uyğunluğu deyil, psixoloji baxımdan sağlam və cəmiyyətə uyğun davranışı təsvir edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz