izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Növ (ər. نَوْع - nauʿ) sözü Azərbaycan dilinə ərəb dilindən keçmişdir və əsasən "çeşit", "tərəf", "cür", "təhər" mənalarında işlənir. Lüğətlərdə sadəcə "dürlü, cür, təhər, çeşid" kimi qısa və ümumi bir izah verilsə də, Növ sözünün daha zəngin və incə məna çalarlarına da toxunmaq lazımdır.

Növ, müxtəlif varlıq və hadisələrin fərqli xüsusiyyətlərə malik qruplarını və ya kateqoriyalarını ifadə edir. Bu fərqlər həm keyfiyyət, həm də kəmiyyət baxımından ola bilər. Məsələn, "meyvə növləri" deyərkən, alma, armud, üzüm kimi müxtəlif meyvələri nəzərdə tuturuq. Bu halda "növlər" sözü eyni ümumi kateqoriyaya (meyvələr) aid olan, lakin bir-birindən xüsusiyyətlərinə görə fərqlənən alt kateqoriyaları göstərir.

Başqa bir mənada, növlər, bir hadisənin və ya vəziyyətin müxtəlif formalarını, görünüşlərini, ya da tərəflərini ifadə edə bilər. Məsələn, "ağrının müxtəlif növləri" deyəndə fiziki ağrı, psixoloji ağrı, kəskin və ya davamlı ağrı kimi fərqləri nəzərdə tuturuq. Burada "növlər" sözü hadisənin (ağrı) təzahür etmə formalarının müxtəlifliyini ifadə edir.

Ədəbiyyatda istifadədə "növlər" sözü daha da incə mənalar qazana bilər. Misal üçün, "Bu eşq aləminin özgə növ haləti var" cümləsində "növlər" sadəcə çeşit deyil, eşq hissinin xüsusi, unikal, təkrar olunmaz bir vəziyyətini, bir həyat təcrübəsini ifadə edir. Bu mənada "növlər" sözü daha çox "forma", "tərəf", "keyfiyyət" kimi mənaları da özündə ehtiva edir.

Qısacası, "növlər" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər, lakin əsasında hər zaman müxtəlifliyin, fərqliliyin, çeşidin və ya təzahür formalarının ifadəsi dayanır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz