Oğul sözü Azərbaycan dilində geniş yayılmış bir sözdür və əsasən kişi cinsindən olan övlad mənasını verir. Lüğətlərdə sadəcə "kişi cinsindən olan övlad" kimi tərifi əks etdirmək, sözün zəngin semantik potensialını tam əks etdirmir. Daha dəqiq və geniş bir izah aşağıdakı kimi verilə bilər:
Oğul (ədəbi dilində, şivələrdə isə müxtəlif variantları ola bilər) bir kişinin övladı, onun genetik davamını təmsil edən varisidir. Bu, sadəcə bioloji əlaqəni deyil, həm də sosial, mənəvi və hüquqi bir bağlılığı ifadə edir. Oğul atası ilə qohumluq, nəsil, miras və davamiyyət bağlarını simvolizə edir. Ailənin davamını təmin edən, atasının adını yaşadan və soyunu davam etdirən şəxsdir.
Sözün işlənməsinə baxaq: "Onun oğlu olub" cümləsində oğul sözü bioloji ata-oğul münasibətini bildirir. "İki qızı, bir oğlu var" cümləsində isə ailənin tərkibini göstərir, miqdar və cins fərqlərini vurğulayır. "Qaldır başını, sən axı Qurbanəlinin oğlusan" misrasında isə oğul sözü həm bioloji, həm də sosial və mənəvi bir əlaqəni, varislik şüurunu, qüruru və məsuliyyəti ifadə edir. Oğul, bu halda, yalnız bioloji ata-oğul münasibətindən kənara çıxaraq, bir kimliyə, bir mənsubiyyətə və vətəndaşlıq şüuruna işarə edir. Beləliklə, "oğul" sözü müxtəlif kontekstlərdə müxtəlif mənalı nüanslar daşıyır.
Etymologiya baxımından, "oğul" sözünün kökü Türki dillərinin ortaq leksikasına aiddir və qədim dövrlərə gedib çıxır. Müxtəlif türk dillərindəki qohum sözlərinin müqayisəli təhlili sözün mənasının tarixi inkişafını izləməyə imkan verir.
Qısacası, "oğul" sadəcə bioloji bir termin deyil, ailə, qohumluq, miras, davamiyyət, mənsubiyyət, məsuliyyət və qürur kimi bir sıra mürəkkəb mənaları özündə cəmləşdirən, zəngin semantik potensiala malik bir sözdür.