Optimal (sif.) [lat. optimus – yaxşı] Ən əlverişli, ən münasib, ən uyğun və ya ən səmərəli olanı ifadə edən sifətdir. Latın dilindən gələn "optimus" sözü "ən yaxşı" mənasını verir və bu, optimal sözünün əsas mahiyyətini tam əks etdirir. Optimal, sadəcə "yaxşı" olmaqdan daha çox, müəyyən bir məqsədə çatmaq üçün mümkün olan ən yaxşı vəziyyəti, ən yüksək səmərəliliyi ifadə edir. Bu, yalnız subyektiv qiymətləndirmə deyil, həm də obyektiv ölçülərə əsaslana bilər. Məsələn, bir prosesin optimal işləməsi üçün müəyyən temperatur, təzyiq və ya digər parametrlər ölçülər və hesablamalar əsasında müəyyən edilə bilər.
Optimal sözü müxtəlif sahələrdə, elmi tədqiqatdan iqtisadiyyata, texnikadan kənd təsərrüfatına qədər geniş istifadə olunur. Məsələn, "optimal temperatur", "optimal istehsal həcmi", "optimal əkin dövrü", "optimal həll", "optimal strategiya" kimi ifadələr tez-tez rast gəlinir. Bu ifadələrdə optimal sözü, hər bir kontekstdə müəyyən bir meyar əsasında seçilmiş ən yaxşı, ən səmərəli variantı göstərir. Belə ki, "optimal əkin dövrü" dedikdə, bitkinin ən yaxşı inkişafı üçün ən münasib əkin vaxtı nəzərdə tutulur. "Optimal şərait" isə müəyyən bir prosesin, hadisənin və ya orqanizmin optimal fəaliyyət göstərməsi üçün lazım olan ən əlverişli mühit şərtlərini ifadə edir. Bu şərtlər temperatur, rütubət, işıqlandırma, qida maddələri kimi müxtəlif amilləri əhatə edə bilər.
Optimal sözünün sinonimləri arasında "ən yaxşı", "ən münasib", "ən uyğun", "ən əlverişli", "ideal" və "ən səmərəli" sözlərini göstərmək olar, lakin bunların hər biri optimal sözünün tam mənasını verməyə bilər. Optimal sözü, hədəfə çatmaq üçün mümkün olan ən yüksək səmərəliliyi və ya ən yaxşı nəticəni vurğulayır. Digər tərəfdən, "ideal" daha çox nəzəri və mükəmməl bir vəziyyəti ifadə edərkən, optimal real həyat şəraitində əldə edilə bilən ən yaxşı nəticəni ifadə edir.