Öküzgözü (Centaurea cinsinə aid bitkilər) – mürəkkəbçiçəkli bitkilər fəsiləsinə aid, əsasən sarı, bəzən də ağ, bənövşəyi və ya qırmızı çiçəkləri olan, çoxillik və ya bir illik ot bitkisi növüdür. Adının mənşəyi, çiçəyin başlığının öküzün gözünə bənzədilməsindən irəli gəlir. Xalq arasında müxtəlif növləri müxtəlif adlarla da tanınır.
Öküzgözünün müxtəlif növləri vardır və onların tərkibi, yayılma arealı və istifadəsi bir-birindən fərqlənə bilər. Bəzi növləri təbabətdə müxtəlif xəstəliklərin müalicəsində istifadə olunur. Bu istifadə, əsasən, bitkinin tərkibindəki flavonoidlər, saponinlər və digər bioloji aktiv maddələrə bağlıdır. Lakin, öküzgözünün hansı növünün və hansı hissəsinin hansı xəstəlikdə necə istifadə olunacağını təyin etmək üçün mütəxəssislə məsləhətləşmək vacibdir, çünki bəzi növləri zəhərli ola bilər və ya düzgün istifadə edilmədikdə yan təsirlərə səbəb ola bilər.
Öküzgözü bitkisinin tibbi əhəmiyyəti ilə yanaşı, bəzən dekorativ bitki kimi də istifadə olunur. Çiçəklərinin gözəl görünüşü və müxtəlif rəngləri sayəsində bağlarda və parklarda bəzək əşyası kimi yetişdirilir. "Öküzgözü" adı çox vaxt konkret bir növü deyil, Centaurea cinsinə aid bir neçə növü ümumiləşdirərək istifadə olunur. Beləliklə, hər hansı bir tibbi və ya digər tətbiq üçün istifadə olunacaqsa, konkret bitki növünün dəqiq müəyyən edilməsi vacibdir.
Cümlədə necə işləndiyinə dair nümunələr:
- Bağçada rəngarəng öküzgözləri çiçək açmışdı.
- Nənəm öküzgözü otunun həlimi ilə baş ağrısını müalicə edirdi.
- Tədqiqatçılar öküzgözü bitkisinin tərkibindəki yeni bir bioloji aktiv maddə aşkar etdilər.