Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində "öləzimə" sözü "öləzimək" fellərinin isim halı kimi qeyd olunur. Lakin bu, sözün tam mənasını və istifadə çalarlarını əks etdirmir. Daha dəqiq və geniş bir izah təqdim etmək üçün aşağıdakıları nəzərə almaq lazımdır.
"Öləzimək", əsasən, şiddətli, birdən-birə, gözlənilmədən baş verən bir ölüm, yaxud qəfil ölüm hallarını ifadə edir. Bu mənada, "öləzimə" sözü qəfil, gözlənilməz bir ölümün nəticəsini, və ya ölümün yaratdığı vəziyyəti, fəlakəti bildirir. Məsələn, "O, ürək tutmasından öləzimə getdi" cümləsində "öləzimə" sözü qəfil, ani ölümü vurğulayır.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "öl-" kökünün "ölmək" felindən, "-əzimə" şəkilçisinin isə şiddəti, sürəti, birdən-birə baş verməni bildirən bir əlavə olduğunu görərik. Bu baxımdan, "öləzimə" sadəcə "ölüm" sözünün sinonimi deyil, ölümün spesifik bir növünü, xüsusilə də qəfil və gözlənilməz xarakterini ifadə edir.
Cümlədə istifadəsinə nümunələr:
- Qəza nəticəsində bütün ailə öləzimə getdi.
- Onun öləziməsi hər kəsi sarsıtdı.
- Birdən-birə baş verən xəstəlik öləzimə səbəb oldu.
- O, əzab-əziyyətlərdən sonra deyil, birdən-birə, öləzimə getdi.
Beləliklə, "öləzimə" sözü "ölüm" sözünün daha spesifik və ifadəli bir sinonimi olub, şiddətli, gözlənilməz və qəfil bir ölümü ifadə edir və fəlakət, kədər, acı kimi duyğuları əks etdirir. Sözün istifadəsi kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilsə də, əsas mənası həmişə qəfil ölümə yönəlir.