Öpmə (f.i.s. "öp-mə" 1): Bu söz, “öp-” fel kökündən törəmiş, "-mə" isim əlavəsi ilə yaradılmış bir isimdir. Əsas mənası fiziki yaxınlıq və sevgi ifadəsi olaraq iki insanın dodaqlarını bir-birinə toxundurması hərəkətidir. Lakin, istifadə sahəsinə və kontekstinə görə mənası müxtəliflik göstərə bilər. Sadəcə bir fiziki hərəkəti ifadə edə bildiyi kimi, dərin emosional əlaqənin, məhəbbətin, hətta hörmətin simvolu da ola bilər.
Məsələn, "uşağını öpmə" ifadəsi valideyn məhəbbətini və qayğısını, "sevgilinin öpməsi" cütlük arasındakı ehtiras və romantik sevgini ifadə edir. Bundan əlavə, mədəniyyətdən asılı olaraq, hörmət əlaməti olaraq da yanaqdan öpmə adəti mövcuddur. Belə ki, "qonağı yanaqdan öpmə" ifadəsi ədəb-ərkan və hörmət göstərməyə işarə edir.
Sözün kontekstdən asılı olaraq məcazi mənalarda da istifadəsi mümkündür. Mütləq fiziki bir hərəkəti deyil, məsələn, bir əsərin ədəbiyyat tənqidçisi tərəfindən "mükəmməl yazılmış bir əsər, həqiqətən öpməyə dəyər" kimi müsbət qiymətləndirilməsini ifadə edə bilər. Yəni, bu halda "öpmə" heyranlıq, yüksək qiymətləndirmə və tərif mənalarını özündə ehtiva edir.
Qısacası, "öpmə" sözü sadə bir fiziki hərəkətin adından daha çox, müxtəlif mədəni, emosional və hətta məcazi mənaları özündə birləşdirən zəngin bir leksik vahiddir.
1 f.i.s. - fel isimləşdirmə səbəbi