Ötə-bəri sözü Azərbaycan dilində əsasən iki əsas mənada işlənir:
1. Əvəz, mübadilə: Bu mənada "ötə-bəri" sözü bir şeyin başqasının yerini tutmasını, əvəzini tapmasını ifadə edir. Məsələn, "Bu işi ötə-bəri ilə həll etmək lazımdır" cümləsində "ötə-bəri" başqa bir üsul və ya vasitə ilə həll etmək mənasını verir. Bu mənada "əvəz", "yerinə", "dəyişmə" sözləri sinonim kimi işlənə bilər. Lakin "ötə-bəri" daha çox ümumi, qeyri-müəyyən bir əvəzlənməni ifadə edir.
2. Müxtəlif yerlər, ora-bura, o tərəf-bu tərəf: Bu, sözün daha geniş yayılmış və daha məşhur mənasıdır. "Ötə-bəri" bu mənada müxtəlif yerləri, hər tərəfi, bir yerdən başqa bir yerə gedib-gəlməni bildirir. Misal olaraq, verilən nümunə cümləsində ("[Xəlil] xırda otağında bir-iki dəfə ötəyə-bəriyə gedib, sinirlərini yatırmaq üçün yazı masasına oturmuşdu.") Xəlilin otağında ora-bura gəzməsi, əsəblərini sakitləşdirmək üçün hərəkət etməsi təsvir olunur. Bu mənada "ötə-bəri" sözü "ora-bura", "o tərəf-bu tərəf", "bir tərəfdən-bir tərəfə" ifadələri ilə sinonimdir, lakin "ötə-bəri" daha qısa və ifadəlidir.
Etimologiyası: "Ötə" və "bəri" sözləri qədim türk dillərindən qaynaqlanır və müvafiq olaraq "o tərəf" və "bu tərəf" mənalarını daşıyır. Bu iki sözün birləşməsi ilə əmələ gələn "ötə-bəri" ikili mənanı özündə əks etdirir. Birinci mənada (əvəz) metaforik istifadəyə əsaslanır; ikinci mənada isə (müxtəlif yerlər) əsl mənasını saxlayır.
Cümlədə istifadəsi: "Ötə-bəri" sözü cümlədə əsasən məkan və ya zaman əlamətlərini ifadə etmək üçün zarf kimi işlənir. Lakin, yuxarıda qeyd olunduğu kimi, məcazi mənada da (əvəz mənasında) istifadə edilə bilər. Onun cümlədə hansı mənada işləndiyi kontekstdən asılıdır.