Öyüngən sözü Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında özünəməxsus yer tutur və bir neçə aspektdən təhlil edilməlidir. Əsasən sifət və isim kimi işlənən bu söz, "özünü çox öyən, tərifləyən, özünü tərifləməyi sevən" mənasını ifadə edir. Lakin bu izah, sözün bütün incəliklərini əhatə etmir.
Etimoloji baxımdan, "öyüngən" sözünün kökü "öyünmək" fellə bağlıdır. "Öyünmək" sözü öz növbəsində, "özünü böyütmək, üstün göstərmək, qürurlanmaq" kimi mənaları özündə birləşdirir. Beləliklə, "öyüngən" özünü həddindən artıq böyüdən, qabiliyyətlərini, nailiyyətlərini şişirdərək təqdim edən şəxsi ifadə edir. Sadəcə "tərifləməyi sevmək"dən daha çox, özünü həqiqətdən daha yaxşı göstərməyə çalışmanı ifadə edir.
"Öyüngən" sözü cümlələrdə müxtəlif kontekstlərdə işlənə bilər. Məsələn:
- "O, çox öyüngən bir insandı, hər fürsətdə nailiyyətlərindən danışırdı." - Burada "öyüngən" sözü insanın xarakterini ifadə edir.
- "Öyüngən sözləri ilə özünü əbədiyyətə qədər yaşatmaq istəyirdi." - Bu cümlədə "öyüngən" sözü, özünü əbədiləşdirmək cəhdində olan bir insanın davranışını təsvir edir.
- "Sözləri öyüngən, əməlləri isə əksinə zəif idi." - Bu cümlədə isə "öyüngən" sözü sözlərin reallıqdan uzaq olduğunu vurğulayır.
Qeyd etmək lazımdır ki, "öyüngən" sözü "öylənən" sözündən fərqli olaraq, mənfi konnotasiya daşıyır. "Öylənən" sözü daha çox özünü sevən, özünə hörmət edən mənasını verir. "Öyüngən" isə həddini aşan, özünü şişirdən, başqalarını incitmək riski daşıyan bir davranışı ifadə edir. Ona görə də, bu iki sözün mənaları arasındakı fərqi dəqiq bilmək vacibdir.