Özgün (sif.): Özünəməxsus, özünə xas olan, orijinal, bənzərsiz, təkrar olunmayan, yeni, yenilikçi, müəllifə məxsus, müstəqil, sərbəst, orijinal, imitasiya olunmayan. Bu sifət, bir şeyin digərlərindən fərqləndirən xüsusiyyətlərini, yaradıcılığını, təkrarolunmazlığını ifadə edir. "Özgün" sözü həm maddi, həm də mənəvi varlıqlar üçün işlədilə bilər. Məsələn, özgün bir rəsm əsəri, özgün bir fikir, özgün bir yazı üslubu, özgün bir həyat tərzi.
Etimoloji baxımdan "özgün" sözü "öz" və "gün" sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlmişdir. "Öz" əvəzliyi "özünəməxsus" mənasını verir, "gün" isə burada "zaman", "dövr" kimi deyil, daha çox "vəziyyət", "hal" mənasında işlənir. Beləliklə, "özgün" sözü "özünəməxsus vəziyyətdə olan", "özünəməxsus halda olan" kimi bir məna daşıyır. Ancaq müasir Azərbaycan dilində "gün" sözünün bu mənası zəifləmiş və əsasən "özünəməxsus", "orijinal" mənaları önə çıxmışdır.
Misallar:
• Rəssamın özgün rəsmləri hər kəsi heyran etdi.
• Onun yazı üslubu olduqca özgündür.
• Bu mahnı tamamilə özgün bir melodiyaya malikdir.
• Müəllif özünün özgün ideyalarını əsərinə əks etdirmişdir.
• Sabir, İran tacirlərinin alayarımçıq işlərini, verdikləri vədə xilaf çıxmalarını özgün tərzdə tənqid etmişdir. (Bu cümlədə "özgün tərzdə" ifadəsi tənqidin orijinal, bənzərsiz üsulunu, yəni Sabirin tənqidi ifadə etmək üçün istifadə etdiyi unikal üslubunu və yanaşmasını bildirir.)
Qeyd edək ki, "özgün" sözü bəzən "qeyri-adi", "qəribə" mənalarında da işlənə bilsə də, əsas mənası hələ də "özünəməxsus", "orijinal"dır. "Özgünlük" isə bu sifətin isim şəkli olub, bir şeyin özgün xüsusiyyətlərini, orijinallığını ifadə edir.