Paxırlı sözü Azərbaycan dilində geniş yayılmış bir söz olub, əsasən "paslanmış", "pas tutmuş" mənalarında işlədilir. Lüğətlərdə sadəcə "bax paslı" kimi qısa bir izah verilmiş olsa da, sözün kontekstdəki mənası və istifadə sahəsi daha genişdir. "Paxırlı" sözü, pasın rəngini və onun səthə yapışmış, qatı halını ifadə etməklə yanaşı, eyni zamanda, köhnəlik, tənəzzül, dəyərsizləşmə kimi mənaları da özündə ehtiva edir. Belə ki, paslanmış bir əşya sadəcə paslı deyil, həm də köhnəlmiş, funksiyasını itirməkdə olan bir əşyadır. "Paxırlı" bu əlavə konnotasiyanı da özündə daşıyır.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "paxır" kökü ilə əlaqəli olduğunu görərik. "Paxır" sözü də pas, kir, çirk mənalarında işlənir. "-lı" şəkilçisinin əlavə olunması isə "paslı olma xüsusiyyəti"ni və ya "paslı olma halı"nı bildirir. Bu baxımdan "paxırlı" sözü, sadəcə paslı olmaqdan daha çox, paslanmanın nəticəsində əmələ gələn köhnəlik və tənəzzül halını ifadə edir.
Misal olaraq, verilən cümlələrdə "paxırlı tiyançan" ifadəsində "paxırlı" sözü, tiyançanın paslanmış, köhnəlmiş və ehtimal ki, istifadəyə yararsız hala gəldiyini ifadə edir. "Paxırlı yarpaqlar" ifadəsində isə, yarpaqların qurumuş, solmuş və tənəzzül etmiş vəziyyətdə olduğunu görürük. Sadəcə paslanmanın deyil, həm də təbii olaraq tənəzzül etmiş bir vəziyyətin ifadə olunduğunu qeyd etmək vacibdir.
Nəticə etibarilə, "paxırlı" sözünün mənasını sadəcə "paslı" kimi izah etmək qeyri-kafidir. Sözün kontekstdəki istifadəsi, onun paslanmış olmağın yanında, köhnəlik, tənəzzül və dəyərsizləşmə kimi mənalarını da özündə ehtiva etdiyini göstərir. Bu mənaların düzgün anlaşılması, mətni dəqiq anlamaq üçün vacibdir.