Paxlaplov sözü Azərbaycan mətbəxinin zənginliyini əks etdirən, paxla və düyüdən bişirilən bir plov növünün adını daşıyır. Lüğətlərdə sadəcə "paxla və düyüdən bişirilən plov növü" kimi təsvir olunsa da, mənası daha geniş və dərindir.
Etimoloji baxımdan "paxlaplov" sözü iki hissədən ibarətdir: "paxla" və "plov". "Paxla" sözünün kökü farsca "baxla" sözündəndir və Vicia faba bitkisinin toxumuna, yəni paxlaya aiddir. "Plov" isə farsca "pələn" sözündən törəmiş olub, düyü əsaslı yeməkləri ifadə edir. Beləliklə, "paxlaplov" sözü özündə həm əsas ərzaq maddələrini (paxla və düyü), həm də yeməyin formasını (plov) əks etdirir.
Paxlaplovun hazırlanması müxtəlif regional xüsusiyyətlərə malik ola bilər. Məsələn, bəzi bölgələrdə ət, yağ, ədviyyat və digər tərəvəzlər də əlavə edilərək daha zəngin bir ləzzət əldə edilir. Bəzi hallarda isə yalnız paxla və düyü ilə sadə formada bişirilir. Bu baxımdan, "paxlaplov" sözü müəyyən bir reseptə deyil, daha çox paxla və düyünün birlikdə bişirilməsi üsuluna aid olan ümumi bir termindir.
Cümlə içərisində istifadəsi:
- "Ana bu gün nahara dadlı paxlaplov bişirmişdi."
- "Bayram süfrəsinin əsas yeməyi qovurma və paxlaplov idi."
- "Paxlaplovun ətri bütün evə yayılmışdı."
- "Qonaqlara paxlaplov və ət xörəyi təqdim etdilər."
Nəticə olaraq, "paxlaplov" sözünün sadəcə "paxla və düyüdən bişirilən plov" mənası ilə kifayətlənmək qeyri-kafi qədərdir. Onun mənası, həm tarixi köklərini, həm də regional dəyişikliklərini, həm də mətbəximizdəki yerini əhatə edən daha geniş bir məna kəsb edir.