Pasiban sözü fars dilindən ( پاسبان) gəlmişdir və əsasən "qoruyucu", "keşikçi" mənasını verir. Lüğətlərdə sadəcə "qarovulçu, qoruyucu, keşikçi, nəzarətçi" kimi tərcümələri görsənsə də, mənası daha genişdir və kontekstdən asılı olaraq fərqli çalarlar əldə edə bilər.
Pasiban sadəcə fiziki bir qoruma və ya nəzarət funksiyası yerinə yetirən şəxs deyil; o, həmçinin mühafizə olunan obyektə, əşyaya və ya şəxsə qarşı məsuliyyət daşıyan kimsədir. Bu məsuliyyət, pasibanın yalnız fiziki qorunma ilə məhdudlaşmayaraq, qoruma altındakı varlığın rifahına, sağlamlığına və təhlükəsizliyinə qədər uzana bilər.
Misal üçün, "qoyunların pasibanı" ifadəsində pasiban sadəcə sürünü canavarlardan qorumur; o, həmçinin qoyunların sağlamlığına, yeməyinə, istirahətinə nəzarət edir, onların rifahını təmin edir. Beləliklə, "pasiban" sözü qoruma və nəzarət funksiyasını özündə birləşdirən bir məsuliyyət və vəzifəni ifadə edir.
Müasir Azərbaycan dilində "pasiban" sözü daha çox klassik ədəbiyyatda və ya köhnə üslublu yazılarda rast gəlinir. Müasir dilin daha çox istifadə etdiyi sinonimlər "mühafizəçi", "qoruyucu", "keşikçi", "nəzarətçi" və s. olsa da, "pasiban" sözü özündə daha güclü bir məsuliyyət və sahiblənmə duyğusunu əks etdirir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Qədim qalada güclü pasibanlar xidmət edirdi.
- O, ailəsinin pasibanı, qoruyucusu idi.
- Sərhədlərin pasibanı olaraq vəzifəsinə sədaqətlə yanaşır.
- Köhnə əlyazmaların pasibanı onu ehtiyatla qoruyurdu.