Peyinli sifəti, əsasən kənd təsərrüfatı ilə bağlı olaraq, bir yerə və ya əşyaya peyin səpildiyini, töküldüyünü və ya verildiyini bildirir. Bu, peyinlə örtülmüş, peyinlə qarışmış və ya peyin izləri olan məkanı, əşyanı və ya səthi təsvir edir. Sözün mənası, peyin miqdarından asılı olaraq, "azca peyinli"dən "bol peyinli"yə qədər dəyişə bilər.
Etimoloji cəhətdən baxdıqda, "peyinli" sözü "peyin" sözündən əmələ gəlmişdir. "Peyin" sözü isə öz növbəsində qədim türk dillərindən gələrək heyvanların həzm sistemindən çıxan tullantıları ifadə edir. Beləliklə, "peyinli" sözü bu tullantıların mövcudluğunu və yerləşməsini ifadə edən bir sifətdir.
Cümlələr içərisində "peyinli" sözü müxtəlif kontekstlərdə istifadə oluna bilər:
- "Tarlada peyinli torpaq daha məhsuldar idi." (Bu cümlədə "peyinli" torpağın gübrələndiyini, yəni peyinlə zəngin olduğunu bildirir.)
- "Çəkməsinin dabanı peyinli idi." (Bu cümlədə "peyinli" çəkmənin peyinlə ləkələnmiş olduğunu göstərir.)
- "Peyinli sahədə otlar daha sürətli bitir." (Burada "peyinli" sahənin peyinlə gübrələndiyi və bunun nəticəsində bitki örtüyünün daha intensiv inkişaf etdiyini ifadə edir.)
Göründüyü kimi, "peyinli" sözü həm müsbət (məhsuldarlıqla əlaqəli), həm də mənfi (ləkələnmə ilə əlaqəli) mənalarda istifadə oluna bilər. Mənası hər zaman kontekstdən asılıdır. "Peyinli ləkə" ifadəsi isə peyinlə çirklənmiş bir sahəni və ya əşyanı ifadə edir.