izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Pər (fars. پَر) sözü Azərbaycan dilində bir neçə məna daşıyır. Əsasən quşun tükləri və qanadı mənalarında işlənir. Lüğətlərdəki təriflərə əlavə olaraq, sözün kontekstdən asılı olaraq daha geniş mənalar kəsb etdiyini də qeyd etmək lazımdır.

1. Quş tükü: Bu, pər sözünün ən geniş yayılmış və əsas mənasıdır. Hər bir quş tükü ayrı-ayrılıqda "pər" adlandırıla bilər. Məsələn, "Quşun parlaq pərləri günəşdə parıldayırdı." cümləsində pər sözü hər bir tükü təmsil edir.

2. Qanad: Klassik ədəbiyyatımızda, xüsusən də poetik əsərlərdə "pər" sözü tez-tez "qanad" mənasında işlənir. Bu zaman pər, quşun bütün qanadını, yəni bütün tük yığımını ifadə edir. Misal üçün, "Qartal yüksək dağların üstündən güclü pərləri ilə uçurdu." cümləsində pər, qartalın bütün qanadını ifadə edir. "Pərü bal" ifadəsi də bu mənada işlənir, "bal" burada "bal kimi" mənasında təşbih funksiyası daşıyır, yəni "bal kimi yumşaq və incə qanadlar" mənasını verir.

3. Məcazi mənalar: Pər sözü, ədəbi əsərlərdə məcazi mənalarda da işlənə bilər. Məsələn, "Ümid pərləri" ifadəsi ümidin yüksəlməsini, qanadlanmasını simvolizə edir. Bu kimi ifadələrdə "pər", uçuş, yüksəliş, azadlıq kimi mənəvi və ya abstrakt anlayışları ifadə edə bilər. Sözün sitatda ("Sındırdı bəla pər ilə") işlənməsi də bu məcazi mənaya bir nümunədir. Burada "pər" bəlanın insanın həyat enerjisini, ümidini qırmağını simvolizə edir.

Etimologiya: Pər sözünün farsca kökünə malik olduğu qeyd olunur. Fars dilindəki müvafiq sözün də eyni mənaları ifadə etdiyi bilinir. Azərbaycan dilindəki istifadəsi əsasən fars dilindən təsirlənərək formalaşıb və ədəbi dilin inkişafında mühüm rol oynayıb.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz