Pırıldaşmaq sözü Azərbaycan dilində, çoxlu quşların qanad çırpmaq səsi ilə müşayiət olunan sürətli və qeyri-müntəzəm hərəkətlərini, uçuşlarını ifadə edir. Bu hərəkət, quşların qanadlarının sürətlə çırpılması nəticəsində yaranan xırıldayan, zərif bir səs ilə müşayiət olunur. Sözün əsasında "pırıldamaq" feli durur ki, bu da kiçik, tez-tez təkrarlanan səslərin çıxarılmasını bildirir. "Pırıldaşmaq" isə bu hərəkətin kollektiv tətbiqini, yəni bir çox quşun eyni vaxtda belə hərəkət etməsini ifadə edir.
Etimoloji cəhətdən sözün mənşəyi "pırılda-" kökündən törəmədir. Bu kök, kiçik, tez-tez təkrarlanan hərəkətlərə və yaranan səslərə işarə edir. "-aş-" şəkilçisi isə hərəkətin davamlılığını və çoxluq formasını bildirir. Beləliklə, "pırıldaşmaq" sözü "tez-tez və sürətlə qanad çırpan çoxlu quşların yaratdığı səs və hərəkət" mənasını verir.
Misal üçün, verdiyiniz cümlədə ("Meşə xoruzları pırıldaşarkən; Durmuşdular hazır atların üstə") söz, bir çox meşə xoruzunun eyni vaxtda uçmasını və qanad çırpma səslərinin səs-küy yaratmasını ifadə edir. Bu cümlədə "pırıldaşmaq" feli, xoruzların hərəkətinin dinamikasını və səs-küyünün intensivliyini vurğulayır. Digər bir nümunə olaraq: "Səhər tezdən quşlar bağda pırıldaşaraq uçurdular" cümləsində pırıldaşmaq sözü həm quşların sürətli hərəkətini, həm də yaratdıqları xırıldayan səsi təsvir edir.
Qısaca, "pırıldaşmaq" sözü, yalnız quşların uçuşunu deyil, həm də onların qanad çırpmasının yaratdığı xüsusi səs-küy effektinə diqqət çəkir. Bu səs-küy xarakterik olaraq incə, sürətli və bir çox quşdan gələn səslərin bir araya gəlməsindən ibarətdir. Beləliklə, söz sadəcə "uçuş" deyil, "səsli və sürətli uçuş" mənasını daha dəqiq ifadə edir.