Polismeyster [alm. polizeimeister] sözü XIX və XX əsrlərin əvvəllərində, xüsusilə 1917-ci il inqilabından əvvəl Rusiya imperiyasının iri şəhərlərində polis idarəsinin başında duran yüksək rütbəli polis məmurunu ifadə edirdi. Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, alman dilindən mənşəli olduğu aydın olur. Polizei – polis və Meister – ustad, başçı, rəis sözlərindən təşkil olunmuşdur. Beləliklə, sözün əsl mənası "polis ustadı", yaxud "polis rəisi" deməkdir.
Polismeyster vəzifəsi, müasir polis rəisi vəzifəsinə bənzəsə də, o dövrün sosial-siyasi kontekstini nəzərə almaq vacibdir. Polismeysterin səlahiyyətləri geniş idi və o, öz ərazisində qanun və asayişin qorunması, cinayətlərin araşdırılması, ictimai nizamın təmin edilməsi kimi geniş vəzifələri yerinə yetirirdi. Bu səlahiyyətlər bəzən müasir standartlara görə həddindən artıq sərt və məhdud hüquqlarla müşayiət olunurdu.
Cümlə içərisində polismeyster sözünün işlənməsinə nümunələr: "Şəhərin polismeysteri cinayətin araşdırılması üçün xüsusi qrup təyin etdi." və ya "Polismeysterin əmri ilə bütün küçələr bağlandı." kimi ifadələrdə istifadə olunurdu. Lakin, bu termin hazırda istifadədə deyil və əsasən tarixi kontekstdə rast gəlinir. Müasir Azərbaycan dilində polis rəisi, baş polis inspektoru və s. kimi ifadələr onlara uyğun gəlir.
Qısacası, polismeyster sözü Rusiya imperiyasının tarixi kontekstində, iri şəhərlərdə polis qüvvələrinə rəhbərlik edən yüksək rütbəli məmuru ifadə edən, alman mənşəli bir termindir və bu gün əsasən tarixi mənbələr və ədəbiyyatlarda rast gəlinir.