izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Pud (rus. пуд) – Metrik ölçü sisteminin qəbul olunmasından əvvəl Rusiya imperiyası və onun təsiri altındakı ərazilərdə, o cümlədən Azərbaycanın bir sıra regionlarında geniş istifadə edilmiş bir kütlə ölçü vahididir. Bir pud 16,38 kilograma (dəqiq desək, 16,380496 kilogram) bərabərdir. Bu ölçü vahidi, tarixən ticarət, kənd təsərrüfatı və gündəlik həyatda müxtəlif əşyaların, xüsusilə də taxıl, un və digər kütləvi malların çəkisini ölçmək üçün istifadə olunmuşdur. Sözün etimologiyası qədim slavyan dillərindən gəlir və kökü "pъdь" formasında qeydə alınmışdır. Ancaq bu kökün dəqiq mənşəyi və mənası hələ də mübahisəlidir. Bəzi tədqiqatçılar onu qədim çəki vahidləri ilə əlaqələndirir.

Mətn nümunəsində "Mirzənin zamanında ucuzluq idi, yaxşı qoyun ətinin girvənkəsi dörd pud" cümləsində olduğu kimi, "pud" sözü həm də həmin çəkinin miqdarını ifadə edir. Bu cümlədə "dörd pud" ifadəsi yaxşı keyfiyyətli qoyun ətinin nisbətən ucuz qiymətə satıldığını göstərir. Beləliklə, cümlədə "pud" sözü konkret bir miqdarı – 16,38 kq-ın dörd qatını - təxminən 65.52 kq-ı bildirir.

Qeyd etmək vacibdir ki, "pud" ölçü vahidi, metrik sistemin tətbiqindən sonra rəsmi olaraq istifadədən çıxsa da, tarixi və ədəbi mənbələrdə, xüsusilə də köhnə dövrün təsvirlərində hələ də rast gəlinir. Onun istifadəsi, həmin dövrün məişətini və iqtisadiyyatını daha yaxından anlamaq üçün vacibdir. Müasir Azərbaycan dilində də, əsasən tarixi kontekstdə, bu sözə rast gəlinir və onun mənası, bir çox hallarda, metrik ekvivalentinə çevirilərək izah edilir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz