izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Pudralanmaq sözü Azərbaycan dilində iki əsas mənaya malikdir. Lüğətlərdə əsasən “üzünə pudra sürtmək” mənası qeyd olunsa da, bu, sözün tam mənasını əks etdirmir. Birinci mənası, əsas və geniş yayılmış mənası, kosmetik pudranın üzə sürtülməsi prosesini bildirir. Bu mənada söz, qadınların gözəllik məqsədilə istifadə etdikləri bir fəaliyyəti ifadə edir və ümumiyyətlə, qadınlarla əlaqələndirilir.

İkinci mənası isə metonimiya əsasında yaranmış daha geniş və bədii bir mənadır. Bu mənada “pudralanmaq” sözü, üzə sürtülən pudranın yaratdığı təmiz, hamar, parlaq və bəzən də süni görünüşü ifadə edir. Beləliklə, “pudralanmaq” həm də nəyisə gizlətmək, ört-basdır etmək, xırda çatları və qüsurları aradan qaldırmaq mənasında işlənə bilər. Bu məna, xüsusilə məcazi mənada istifadə olunur və müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalar kəsb edə bilər. Məsələn, bir binanın yenidən rənglənməsi, bir hadisənin ört-basdır edilməsi və ya bir şəxsin öz qüsurlarını gizlətməyə çalışması zamanı “pudralanmaq” sözü işlədilə bilər.

Misallar:

Tələbə: Pudralanıb bayıra çıxdım. - Bu cümlədə "pudralanmaq" sözü birinci, əsas mənasında işlənilib və qızın üzünə pudra sürdüyünü bildirir.

Qantəmir. Cənnət xanım güzgü qabağında dayanıb pudralanırdı. – Bu cümlədə də "pudralanmaq" sözü birinci mənasında işlənir. Lakin bu mənada, həm də özünü gözəl göstərmək, özünə baxmaq, özünü süslemek mənasını da ehtiva edir.

Məcazi mənada istifadə: "O, həqiqəti pudralayıb, özünü qəhrəman kimi göstərməyə çalışdı." - Bu cümlədə “pudralanmaq” sözü, həqiqətin gizlədilməsini, yalanla ört-basdır edilməsini bildirir.

Etimoloji baxımdan, "pudra" sözü fransız dilindən (poudre) keçmişdir və toz, un kimi incə maddələri bildirir. Beləliklə, "pudralanmaq" sözü, əsasən bu tozun üzə sürtülməsini ifadə edir, amma zamanla məcazi mənaları da əldə etmişdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz