Punktirləmə (Punktirləmək felindən törəmiş isim) sözü, yazılı nitqdə sözlərin, cümlələrin və abzasların ayrılmasını, qruplaşdırılmasını və oxunuşun asanlaşdırılmasını təmin edən əlamətlərin (nöqtə, vergül, iki nöqtə, üç nöqtə, sual işarəsi, ünəm işarəsi, tire, mötərizə, tirnək və s.) ümumi sistemini və bu sistemin tətbiqini bildirir. Yəni, yazılı mətnin strukturunu və mənasını aydınlaşdırmaq üçün istifadə olunan bu əlamətlərin birlikdə işlənmə qaydasıdır. "Punktirləmə" termini, yazılı əsərin düzgün anlaşılmasına yönələn bu işarələrin sistematik tətbiqini əhatə edir.
Punktirləmə, müəllifin fikrini dəqiq və aydın şəkildə çatdırmaq üçün vacib bir vasitədir. Düzgün punktirləmə, mətnin oxunaqlığını artırır, anlamağı asanlaşdırır və yazının ümumi estetik görünüşünü yaxşılaşdırır. Yanlış punktirləmə isə mətnin mənasını dəyişə, qarışıqlığa səbəb ola və yazının etibarlılığını azalda bilər. Ona görə də yazı dilinin bütün səviyyələrində düzgün punktirləmənin əhəmiyyəti danılmazdır.
Punktirləmə qaydaları dilin qrammatik quruluşundan və üslubundan asılı olaraq dəyişə bilər. Müxtəlif dillərdə punktirləmənin özünəməxsus xüsusiyyətləri vardır. Məsələn, bəzi dillərdə vergülün istifadə qaydaları başqa dillərdən fərqlənə bilər. Hətta eyni dildə belə, müxtəlif üslublarda (məsələn, ədəbi üslub və elmi üslub) punktirləmə qaydaları müəyyən fərqlər göstərə bilər. Bununla belə, hər bir dil üçün ümumi qəbul olunmuş punktirləmə normaları mövcuddur və yazıçı bu normalara riayət etməlidir.
"Punktirləmə" sözü müxtəlif kontekstlərdə aşağıdakı kimi işlənə bilər:
- "Mətnin punktirləməsi mükəmməl idi." - Burada punktirləmə, mətnin düzgün və aydın yazılışını ifadə edir.
- "Dərsdə punktirləmə qaydaları izah olundu." - Bu cümlədə punktirləmə, yazılış əlamətlərinin istifadə qaydalarını bildirir.
- "Kitabın punktirləməsində səhvlər var idi." - Burada punktirləmə, mətnin yazılışında edilmiş səhvləri ifadə edir.
Qısaca desək, "punktirləmə" yazılı nitqdə aydınlıq, dəqiqlik və oxunaqlıq üçün vacib olan əlamətlərin düzgün və sistemli istifadəsidir.