izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Pünhan sözü fars mənşəli olub, əsasən sifət və zərf kimi işlənir. Lüğətlərdəki "heç kəsin bilmədiyi; gizli, xəlvət" tərifi sözün əsas mənasını əks etdirir, lakin onun incəliklərini tam əhatə etmir. Pünhan, sadəcə gizli olmaqdan daha çox, qəsdən gizlədilmiş, diqqətdən uzaq saxlanılmış, bəzən də kəşf edilməsi istənilməyən bir şeyi ifadə edir. Gizlilik burada passiv bir hal deyil, aktiv bir hərəkətə söykənir.

Məsələn, "gizli görüş" ifadəsi ilə "pünhan görüş" ifadəsi arasında bir fərq vardır. "Gizli görüş" sadəcə kimsənin bilmədiyi bir görüşü ifadə edərkən, "pünhan görüş" qəsdən, diqqətlə gizlədilmiş, əlaqədar şəxslərin aşkarlanmasını istəmədikləri bir görüşü bildirir. Bu fərq, sözün mənasına "qəsdən gizlədilmiş", "diqqətlə gizlədilmiş" və ya "örtülü" kimi əlavələr etməklə daha yaxşı ifadə oluna bilər.

Zərf kimi işləndikdə isə pünhan, hərəkətin gizli, xəlvət, kiminsə gözü önündə olmadan baş verməsini ifadə edir. Misal üçün, "o, öz hisslərini pünhan saxlayırdı" cümləsində "pünhan" sözü hislərin sadəcə gizlədilmədiyini, əksinə, qəsdən və diqqətlə ifşa olunmaması üçün saxlanıldığını vurğulayır.

Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, fars dilindəki kök mənasının daha dəqiq şəkildə "örtülmüş", "gizlədilmiş", "gizli saxlanılmış" kimi tərcümə edilə biləcəyini görərik. Bu məna da sözün Azərbaycan dilindəki işlənməsinə tam uyğundur.

Ümumiyyətlə, "pünhan" sözü, sadəcə "gizli" və "xəlvət" mənalarından daha dərin və zəngin bir məna daşıyır. O, qəsdən, diqqətlə gizlədilmiş və örtülü olanı ifadə edir. Bununla belə, kontekstdən asılı olaraq, "gizli", "xəlvət", "örtülü", "gizlədilmiş" kimi sinonimlərlə əvəz edilə bilər, lakin bu əvəzetmələr sözün əsl mənasını tam şəkildə vermir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz