Rayonlaşdırılmaq (məch.) – Müəyyən ərazi vahidinin inzibati, fiziki-coğrafi, iqtisadi, sosial və ya digər meyarlara əsasən daha kiçik ərazi vahidlərinə – rayonlara bölünmə prosesidir. Bu proses, ərazinin xüsusiyyətlərinin daha dəqiq təhlilinə, idarəetmənin səmərəliliyinin artırılmasına və müxtəlif resursların optimal istifadəsinə imkan yaradır.
Birinci məna (İnzibati, fiziki-coğrafi, iqtisadi və s. cəhətlərə görə rayonlara bölünmək): Bu mənada rayonlaşdırılma əsasən inzibati idarəetmənin təkmilləşdirilməsi məqsədilə aparılır. Məsələn, əhalinin sıxlığı, iqtisadi fəaliyyətin xüsusiyyətləri, infrastrukturun inkişaf səviyyəsi və s. amillər nəzərə alınaraq bir böyük ərazi inzibati rayonlara bölünə bilər. Bu bölünmə nəticəsində hər bir rayonun özünün xüsusi idarəetmə orqanları, resursları və vəzifələri olur. “Ölkənin yeni qəbul edilmiş inzibati-ərazi bölgüsünə əsasən, vilayət rayonlaşdırıldı.”
İkinci məna (Xüsusən müəyyən fiziki-coğrafi rayonların şəraitinə ən çox uyğun): Bu mənada rayonlaşdırılma daha çox təbii-coğrafi amillərə əsaslanır. Məsələn, torpaq tipləri, iqlim şəraiti, relyefin xüsusiyyətləri və s. amillər nəzərə alınaraq bir ərazi müxtəlif aqroiqlim rayonlarına, təbii zonalara və ya landşaft zonalarına bölünə bilər. Bu, kənd təsərrüfatı məhsullarının əkinçiliyinin optimallaşdırılması, təbii sərvətlərin səmərəli istifadəsi və ətraf mühitin mühafizəsi üçün vacibdir. “Torpaqların məhsuldarlığına görə rayonlaşdırma aparıldıqdan sonra əkinçilik daha səmərəli oldu.”
Etimologiya: "Rayonlaşdırılmaq" sözü "rayon" və "-laşdırılmaq" şəkilçilərindən əmələ gəlmişdir. "Rayon" sözü fransız dilindən götürülmüşdür və "bölgə, ərazi" mənasını verir. "-laşdırılmaq" isə feilləri məchul formada göstərir və "bir şeyə bölünmək, bir şey halına salınmaq" mənasını ifadə edir. Beləliklə, "rayonlaşdırılmaq" sözü ərazinin rayonlar üzrə təşkil olunması, bölünməsi prosesini bildirir.