izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Reaktiv2 sif. [lat. re… – əks və activus – fəal] fiz. Reaktiv sözü latın mənşəli olub, "re" önəkinin "əks", "geri", "yenidən" mənasını ifadə etməsi ilə yanaşı, "activus" sözünün isə "fəal", "aktiv" kimi tərcümə olunması ilə meydana gəlir. Beləliklə, "reaktiv" sözünün əsas mənası "əks istiqamətli fəaliyyət göstərən" kimi izah oluna bilər. Bu mənada o, hərəkətin yaranma mexanizminə işarə edir. Sözün fiziki kontekstdə istifadəsi, xüsusilə qaz, buxar və ya digər maddələrin atılmasının yaratdığı reaksiya qüvvəsinin əks təsirindən yaranan hərəkətə diqqəti yönəldir.

Reaktiv mühərriklər, məsələn, bu prinsipi tətbiq edirlər: yanacaq yanması nəticəsində yaranan qazlar arxaya doğru atılır və bu atılmanın reaksiya qüvvəsi mühərrikin irəliyə doğru hərəkət etməsinə səbəb olur. Bu mənada reaktiv, qüvvənin həmin atılma prosesindən törəməsinə vurğu edir. Yəni, mühərrikin hərəkəti, birbaşa təkərlər və ya digər mexaniki vasitələr vasitəsilə deyil, əks təsir qüvvəsinə əsaslanır.

Reaktiv sözü müxtəlif sahələrdə istifadə olunsa da, fizika elmindəki əsas mənası yuxarıda göstərilən kimi qalır. Məsələn, "reaktiv təyyarə" deyəndə, təyyarənin hərəkətini təmin edən qüvvənin mühərrikdən atılan qazların reaksiya qüvvəsindən yaranması nəzərdə tutulur. "Reaktiv qüvvə" ifadəsi isə həmin reaksiya qüvvəsinin özünü ifadə edir. Bütün bunlar, sözün mənşəyinə və fiziki prosesə olan əlaqəsinin vacibliyini göstərir.

Qısaca olaraq, "reaktiv" fizikada, əks təsir qüvvəsinə əsaslanan hərəkət prinsipinə malik sistemləri təsvir edir. Bu sistemlərdə hərəkət, maddənin atılmasının yaratdığı reaksiya qüvvəsi nəticəsində əldə edilir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz