izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Reyxskanzler [alm. Reichskanzler] termini Almaniya tarixində, xüsusilə 1871-ci ildən 1945-ci ilə qədərki dövrdə, dövlətin başçısının və ya hökumət rəhbərinin adını ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə "dövlət kansleri, hökumət başçısı" kimi təsvir edilməsi, bu mürəkkəb və çoxşaxəli vəzifənin mahiyyətini tam əks etdirmir.

Reich sözü "imperiya", "ölkə", "dövlət" mənalarını verir və bu, Reyxskanzler vəzifəsinin Almaniya İmperiyası (Deutsches Reich) kontekstindəki əhəmiyyətini vurğulayır. Kancler isə orta əsr Avropasında imperator və ya hökmdar yanında məsləhətçi və ya katib mənasında işlənən bir sözdür. Beləliklə, Reyxskanzler həm imperiyanın, həm də hökumətin başçısı olan, yüksək səlahiyyətlərə malik bir şəxs idi.

Vəzifənin səlahiyyətləri dövrə görə dəyişsə də, ümumiyyətlə, Reyxskanzler hökuməti formalaşdırmaq, qanunvericilik təşəbbüsləri irəli sürmək, hökumət siyasətini həyata keçirmək və parlament qarşısında məsuliyyət daşımaq kimi funksiyaları yerinə yetirirdi. Bir çox hallarda, Reyxskanzler, imperator və ya prezident tərəfindən təyin olunurdu, lakin parlamentin də onun siyasətinə münasibəti və rəyi önəmli idi. Xüsusilə Veymar Respublikası dövründə (1919-1933) Reyxskanzler vəzifəsi parlamental dəstəyin əldə edilməsindən və qorunmasından birbaşa asılı idi.

Nazizm dövründə (1933-1945) Adolf Hitler Reyxskanzler vəzifəsini tutaraq, bu vəzifəyə diktatorluq səlahiyyətləri əlavə etdi və Almaniyada totalitar bir rejim qurdu. Beləliklə, Reyxskanzler termini tarixdə həm demokratik, həm də avtoritar rejimlərin rəhbərləri ilə assosiasiya olunur. Bu səbəbdən, Reyxskanzler sözünün tərcüməsi zamanı yalnız "dövlət kansleri" və ya "hökumət başçısı" kimi tərcümə edilməməsi, tarixi kontekstin də nəzərə alınması vacibdir. Məsələn, "Almaniya İmperiyasının Baş Naziri" və ya "Almaniya Dövlətinin Rəhbəri" kimi ifadələr daha aydınlıq gətirə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz