Rəməl: (ər. رَمَل) Əruz vəzninin on altı əsas vəznindən biri. Əruzun ən sadə və geniş yayılmış vəznidir. "Rəməl" sözü ərəb mənşəli olub, "qum", "qumluq" mənalarını verir. Bu adın vəznin xarakteri ilə bağlılığı haqqında müxtəlif fikirlər vardır. Bəzi alimlər rəməl vəzninin sadəliyinə və yaygınlığına görə "qum" kimi yayılmış və çoxluğa işarə etdiyini düşünürlər. Digər bir fikir isə rəməl vəzninin ahənginin qumun axıcılığı, hərəkəti ilə oxşarlığını əks etdirməsidir.
Rəməl vəzni, əsasən, dörd hecadan ibarət olan bir bəhr üzərində qurulur. Bu bəhrin ölçüləri müxtəlif şəkildə təqdim oluna bilsə də, ümumi şəkildə iki uzun və iki qısa hecadan təşkil olunur. Bu bəhrin təkrarlanması ilə rəməl vəznində şeirlər yazılır. Rəməlin bir çox variantı vardır və bu variantlar bəhrin tərkibindəki uzun və qısa hecaların yerinin dəyişməsi ilə əmələ gəlir. Bu səbəbdən, rəməl vəznində yazılıb oxunanda bir çox müxtəlif əsərlərin melodikası və ritmikası hiss edilə bilər.
Əruz vəzninin digər formalarından fərqli olaraq, rəməl vəzni daha çox sadəliyi və ritmikası ilə seçilir. Bu səbəbdən, klassik ədəbiyyatda, eləcə də xalq ədəbiyyatında geniş istifadə olunmuşdur. Müxtəlif janrlarda, qəzəllərdən, qəsidələrdən tutmuş müxəmməslərə qədər rəməl vəznindən istifadə edilmişdir. Rəməl vəzninin sadəliyi onun geniş yayılmasına və uzun illər ərzində ədəbiyyatda öz yerini qorumasına səbəb olmuşdur. Mikayıl Müşfiq kimi şairlər də əsərlərində heca vəzninə əlavə olaraq rəməl vəznindən də istifadə etmişlər.
Ümumiləşdirərək deyə bilərik ki, "rəməl" sadəcə bir "əruz vəznində şeir forması" deyil, əruzun ən əsas və geniş yayılmış, sadəliyi və ritmikası ilə seçilən, bir çox variantı mövcud olan və ədəbiyyatda geniş tətbiq olunan bir vəzn növüdür.