Rişbaba (Vitis vinifera) Azərbaycanın, xüsusilə Qarabağ bölgəsinin ənənəvi üzüm növlərindən biridir. "Rişbaba" sözü özündə bitkinin morfoloji xüsusiyyətlərini əks etdirir. "Riş" sözü "saç", "tüklər", "uzunsov çıxıntılar" mənasında işlənir. Beləliklə, "Rişbaba" "saçlı baş", "tüklü baş", yaxud "uzunsov çıxıntılı baş" kimi interpretasiya edilə bilər. Bu, üzümün iri və uzunsov gilələrinə işarədir. Bu gilələr sanki salxımın "başını" əhatə edən uzunsov, sıx, bir-birinə yaxın yerləşən dənələrdən ibarətdir.
Digər üzüm növləri ilə müqayisədə Rişbabanın xarakterik fərqləndirici əlaməti məhz bu uzunsov və sıx gilələridir. Gilələrin rəngi qara, tünd-qırmızı və ya bənövşəyi ola bilər. Rişbaba üzümü dadına görə şirin və ətirli olur və tərkibində şəkər miqdarı yüksəkdir. Bu səbəbdən də ənənəvi olaraq şərabçılıqda və meyvə qurudulmasında geniş istifadə olunur. Qarabağın coğrafi şəraiti Rişbabanın yetişməsi üçün əlverişli mühit yaradır.
Rişbaba üzümünün kultivarları arasında kiçik fərqlər mövcuddur. Bəzi kultivarlar daha iri gilələrə, digərləri isə daha kiçik gilələrə malik ola bilər. Lakin ümumi olaraq, bütün Rişbaba kultivarları uzunsov gilələri ilə fərqlənir. "Rişbaba", "Həzarı" və "Qaraşirə" kimi Qarabağda geniş yayılmış üzüm növləri adətən bir-biri ilə qarışdırıla bilər, lakin diqqətli müşahidə ilə onların arasında morfoloji fərqləri aşkar etmək mümkündür. Bu üzüm növlərinin öyrənilməsi və qorunması Azərbaycanın kənd təsərrüfatı irsinin qorunması üçün mühümdür.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Bu il Rişbaba üzümü bol məhsul verdi.
- Qarabağda Rişbaba, Həzarı və Qaraşirə üzümü əsasən şərab istehsalında istifadə olunur.
- Babamın bağında ən gözəl Rişbaba üzümü bitir.
- Quru üzüm kimi istifadə olunan Rişbabanın dadı əla olur.