Ruhaniyyət [ər.] klas. bax ruhanilik
Ruhaniyyət sözü ərəb dilindən götürülmüşdür və "ruh" kökünə əsaslanır. Əsas mənası, ruhi aləmlə, mənəviyyatla, insanın qeyri-maddi tərəfi ilə bağlı olan hər şeyi əhatə edir. Lakin, zaman keçdikcə və istifadə sahəsinin genişlənməsi ilə mənası müxtəlif kontekstlərdə fərqli çalarlar qazanıb. Klassik mənası olan "ruhanilik"lə müqayisədə daha geniş bir məna kəsb edir.
Birinci və ən geniş mənası, mənəviyyat, əxlaq, dindarlığın ümumi vəziyyətidir. Məsələn, "Cəmiyyətin ruhaniyyətinin yüksəlməsi üçün səylər göstərilməlidir" cümləsində ruhaniyyət, cəmiyyətdəki ümumi mənəvi və əxlaqi səviyyəni bildirir.
İkinci mənası, dini təşkilatlar, ruhanilər sinfidir. Bu mənada ruhaniyyət, müəyyən bir dinə məxsus olan və dini ayinlərə rəhbərlik edən, dini təlimləri təbliğ edən şəxsləri (keşişlər, mollalar, ilahiyyatçılar və s.) və onların birlikdə təşkil etdiyi qrupu bildirir. Məsələn, "Ruhaniyyət cəmiyyətin sosial həyatında mühüm rol oynayırdı" cümləsində ruhaniyyət, dini liderləri və ya dini təşkilatı ifadə edir.
Üçüncü mənası isə, insanın daxili aləminin, ruhunun vəziyyətidir. Bu mənada, ruhaniyyət, insanın öz-özünə bağlılığı, mənəvi inkişafı, daxili sülhü və ilahi ilə bağlılığı ifadə edir. Məsələn, "Onun ruhaniyyəti hər kəsə təsir edirdi" cümləsində ruhaniyyət, insanın daxili zənginliyi, mənəvi təmizliyi və qüdrətini ifadə edir.
Beləliklə, ruhaniyyət sözü, kontekstdən asılı olaraq, müxtəlif mənalarda işlənə bilsə də, əsasında həmişə ruh, mənəviyyat, daxili aləm və ya dini təşkilat anlayışları durur. "Ruhanilik" sözü ilə sinonim kimi görünməsinə baxmayaraq, "ruhaniyyət" daha geniş məna daşıyır və kollektiv və ya ümumi bir vəziyyəti ifadə etmək üçün daha çox işlədilir.