izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Rusi sözü köhnəlmiş bir söz olub, müasir Azərbaycan dilində nadir hallarda işlədilir. Əsasən, klassik ədəbiyyat əsərlərində rast gəlinir. Lüğətlərdə "rus dili", "rusca" mənalarında izah olunur. Lakin bu izah kifayət qədər geniş deyil. "Rusi" sözü sadəcə dilə deyil, ümumilikdə Rusiya ilə bağlı məfhumları da əhatə edə bilər. Məsələn, "rus mədəniyyəti", "rus ədəbiyyatı" kimi ifadələri qısaca olaraq "rusi mədəniyyət", "rusi ədəbiyyat" kimi ifadə etmək üçün də istifadə oluna bilərdi.

Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "Rusi" sözü "Rus" etnonimindən törəmədir. "Rus" sözünün mənşəyi müxtəlif nəzəriyyələrə əsaslanır və bu nəzəriyyələr hələ də müzakirə mövzusudur. Ancaq ümumi qəbul olunmuş fikrə görə, bu etnonim Şərqi Slavyan tayfalarından biri ilə bağlıdır. "Rusi" sözünün köhnə mənbələrdə işlənməsi, rus dilinin, mədəniyyətinin və ümumiyyətlə, ruslarla bağlı hər hansı bir məsələnin qeyd olunması üçün istifadə olunduğunu göstərir.

S. Ə. Şirvaninin misalında "Biri həm rusidir kim, bilməyi bizlərə lazımdır" cümləsində "rusidir" sözü "rus dilini bilir" mənasını daşıyır. Ancaq burada kontekstdən asılı olaraq, "rus mədəniyyətinə yaxındır", "rus adətlərinə bələddir" kimi daha geniş mənalar da nəzərdə tutula bilər. Beləliklə, "rusi" sözü yalnız dilə deyil, ruslarla bağlı ümumi bir mədəniyyət, həyat tərzi və ya millətlə bağlı məsələləri də ifadə edə bilər.

Qeyd etmək lazımdır ki, "Rusi" sözü müasir Azərbaycan dilində "rus" və ya "rus dili" sözləri ilə əvəz olunur və köhnəlmiş sayılır. Lakin onun tarixi kontekstdə və klassik ədəbiyyatda istifadəsinin anlaşılması dilin inkişafını daha yaxşı dərk etməyə imkan verir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz