Ruslaşdırmaq felinin kökü "rus" sözündəndir və "-laşdırmaq" əlavəsi ilə təşkil olunmuşdur. Bu əlavə bir şeyi müəyyən bir hala gətirmək, çevirmək mənasını verir. Beləliklə, "ruslaşdırmaq" sözünün əsas mənası, rus olmayan bir xalqı, onun dilini, mədəniyyətini və adət-ənənələrini rus dilinə, mədəniyyətinə və adət-ənənələrinə uyğunlaşdırmaq, yaxud rus mədəniyyətinin təsiri altında dəyişdirməkdir. Bu proses, məcburi surətdə və ya tədricən baş verə bilər.
Tarixi kontekstdə, "ruslaşdırmaq" sözü, əsasən çar Rusiyası dövründə rus olmayan xalqların məcburi ruslaşdırılmasını ifadə edirdi. Bu, dilin, mədəniyyətin və dinin zorla dəyişdirilməsini, milli kimliyin təzyiq altında zəiflədilməsini əhatə edirdi. Bu proses, tez-tez siyasi və iqtisadi üstünlük qazanmaq üçün bir vasitə kimi istifadə olunurdu.
Müasir dövrdə, "ruslaşdırmaq" sözü daha geniş mənada istifadə edilə bilsə də, tarixi kontekstinə görə, həmişə mənfi bir konotosiyaya malikdir və bir xalqın mədəniyyətinin, dilinin və ya adət-ənənələrinin məcburi surətdə dəyişdirilməsini ifadə edir. Məsələn, "Sovet hakimiyyəti tərəfindən aparılan ruslaşdırma siyasəti milli kimliklərimizin itirilməsinə səbəb oldu" kimi cümlələrdə işlənərək tarixi bir prosesi təsvir edir.
Sözün işlənməsinə dair nümunələr:
- Sovet dövründə müxtəlif xalqların ruslaşdırılması prosesi sürətləndi.
- Qafqazda ruslaşdırma siyasəti yerli əhalinin mədəniyyətinə ciddi zərbə vurmuşdur.
- Onların məqsədi yerli əhalini ruslaşdırmaq və öz mədəniyyətlərini qorumağa imkan verməmək idi.
- Bu proses, sadəcə dilin dəyişdirilməsindən ibarət deyildi, həm də mədəni dəyərlərin rus dəyərləri ilə əvəz olunmasını əhatə edirdi.