izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sabahlıq (is. və sif.) sözü Azərbaycan dilində iki əsas mənada işlənir. Hər iki məna da zamanla bağlı olub, gələcəyə, daha doğrusu, yaxın gələcəyə – sabahkı günə istinad edir.

Birinci mənada, "sabahlıq" sifət kimi işlənir və hər hansı bir işin, hadisənin və ya vəziyyətin sabah baş verəcəyini, sabah olacağını bildirir. Bu mənada "sabaha qədər qalacaq", "səhərə qədər uzanacaq" mənasını da ehtiva edir. Məsələn: "Ancaq sabahlıq işim qalıb" cümləsində "sabahlıq iş" ifadəsi sabah tamamlanacaq iş deməkdir. Başqa nümunələr: "Sabahlıq yağış olacaq", "Sabahlıq qonağımız gələcək", "Sabahlıq yola düşəcəyik". Bu mənada "sabahlıq" sözü "səhərə qədər", "səhərə kimi" ifadələri ilə sinonim kimi istifadə oluna bilər, lakin əsas fərq, "səhərə qədər" və ya "səhərə kimi" ifadələri zaman məhdudiyyəti vurğularkən, "sabahlıq" sözü daha çox hadisənin sabah olacağına diqqət çəkir.

İkinci mənada isə "sabahlıq" isim kimi işlənir və sabaha qədər kifayət edəcək, sabahkı günə yetəcək miqdarı, həcmi bildirir. Məsələn: "Sabahlıq çörək aldı" cümləsində "sabahlıq çörək" ifadəsi ailənin sabahkı günə qədər kifayət edəcək qədər çörək deməkdir. Başqa nümunələr: "Sabahlıq benzin tökdüm", "Sabahlıq yemək hazırladım", "Ona sabahlıq pul verdim". Bu mənada "sabahlıq" sözü miqdarı ifadə edir və "kifayət qədər", "yeterli" sözləri ilə sinonim kimi istifadə oluna bilər.

Etimoloji baxımdan, "sabahlıq" sözü "səhər" sözündən törəmədir və "-lıq" şəkilçisi ilə sifət və isim kimi işlənmə imkanı qazanmışdır. Bu şəkilçi "mənsubiyyət", "keyfiyyət" və ya "miqdar" mənası verir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz