Salam-dua sözü, Azərbaycan dilində iki əsas mənaya malikdir. Əsasən, “salam” və “dua” sözlərinin birləşməsindən yaranmış bir ifadədir və həm ayrılıqda, həm də birlikdə işlənərək fərqli kontekstlərdə müxtəlif mənalar ifadə edir.
Birinci mənası, sözün ədəbi mənasına uyğun olaraq, səlam və duanın birgə ifadəsidir. Yəni, birinə həm salam göndərmək, həm də onun üçün dua etmək mənasını verir. Bu mənada, söz bir kəlmə kimi işlənir və qarşılıqlı hörmət, ehtiram və xeyir-dua istəyini bildirir. Məsələn, “Qardaşıma salam-dua yetirin” cümləsindəki “salam-dua” sözü məhz bu mənada işlənmişdir.
İkinci mənası isə, daha çox məcazi və xalq yaradıcılığında rast gəlinən bir mənadır. Bu mənada, "salam-dua" sözü ehtiramdan, hörmətdən, səmimilikdən və ya nəzakətdən daha çox məhrum olan, mənasız, qeyri-ciddi və sadəcə formavi bir salamı ifadə edir. Bayatı misalında göstərilən “Yar yarın özün istər; Salam-duanı neylər?” misrasında məhz bu məcazi məna əks olunur. Bu misrada sözün sadəcə formal bir salam-dua olduğunu, onun əsl mənasını daşımadığını ifadə edir. Yəni, burada salam-dua şəxsi həssaslıqdan uzaq, formal bir hərəkət kimi qələmə verilir.
Etimalogiyası: Sözün mənşəyi, türk dillərində geniş yayılmış “salam” və “dua” sözlərindən törəməsidir. “Salam” sözü sülh, əmin-amanlıq və səlamlama mənasını daşıyır, “dua” isə Allahdan xeyir-dua istəmək mənasını daşıyır.
Müxtəlif cümlələrdə işlənməsi: Salam-dua sözü, müxtəlif cümlələrdə fərqli kontekstlərdə və mənalarda işlənə bilər. Məsələn:
- Onlara mənim salam-duamı yetirin.
- Qonşularımızın salam-duası həmişə bizimlədir.
- Bu yalnız formavi bir salam-duadır, əslində onlar məni qəbul etmirlər.
Ümumiyyətlə, salam-dua sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilir. Lakin əsas mənası səlam və duanın birgə ifadəsi olmaqla bərabər, məcazi mənada formal və mənasız bir salamı da ifadə edə bilir.