izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sallağı sözü Azərbaycan dilində zərf kimi işlənir və əsasən fiziki bir vəziyyəti, duruşu ifadə edir. Lüğətlərdəki "sallanmış halda, bir tərəfə əyilmiş vəziyyətdə, çöməlmiş halda" tərifi sözün əsas mənasını əhatə etsə də, daha geniş və dəqiq bir izah vermək mümkündür.

Sallağı, bir cismin və ya insanın öz ağırlıq mərkəzinin dayaq nöqtəsindən kənara çıxması nəticəsində meydana gələn sallanma və ya əyilmə vəziyyətini ifadə edir. Bu sallanma müvəqqəti və ya davamlı ola bilər. "Sallanmış halda" ifadəsi sözün dinamik tərəfini vurğulayır, yəni hərəkətlilik və sabitsizlik mənasını ehtiva edir. "Bir tərəfə əyilmiş vəziyyətdə" ifadəsi isə statik tərəfini, yəni bir tərəfə meyllilik və qeyri-simmetrik bir duruşu əks etdirir. "Çöməlmiş halda" ifadəsi isə sözün spesifik bir vəziyyətdə, xüsusilə də aşağıya doğru əyilmiş vəziyyətdə istifadəsini göstərir.

Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "sallamaq" felləsindən törədiyini görərik. "Sallamaq" felləsinin özü də bir cismin və ya insanın hərəkətsiz vəziyyətdən çıxaraq sallanmasını ifadə edir. Beləliklə, "sallağı" zərfi, "sallamaq" felləsinin mənasının "hal" şəkilçisi ilə birləşməsindən yaranmışdır. Bu mənada, "sallağı" sözü həm hərəkətli, həm də statik vəziyyətləri özündə birləşdirir.

Misal olaraq verilən cümlədə ("…uzun müddət sallağı oturmaq üçün şalı belinə bərk dolamışdı") "sallağı" zərfi, arvadın uzun müddət əyilmiş, bəlkə də çöməlmiş vəziyyətdə oturduğunu ifadə edir. Şalın belə dolamaq əməli isə onun bu vəziyyətdə sabit qalması üçün edilmiş bir tədbir kimi təsvir edilir. Başqa nümunələr kimi, "O, sallağı dayanırdı", "Sallağı əyilmiş ağac", "Sallağı oturub kitabı oxuyurdu" kimi cümlələr gətirmək olar.

Nəticə olaraq, "sallağı" sözünün mənası sadəcə "sallanmış halda" ilə məhdudlaşmır. O, bir cismin və ya insanın ağırlıq mərkəzinin dəyişməsi ilə əlaqədar olan sallanma, əyilmə və ya çökmə vəziyyətini, həm də bu vəziyyətin müvəqqəti və ya davamlı olmasını ifadə edir. Ən əsası, sözün kontekstə görə fərqli nüanslar kəsb edə biləcəyini qeyd etmək lazımdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz