Sanki bağlacı "elə bil ki", "guya ki", "sanki-sanki", "deyəsən" mənalarında işlənir. Zənn, ehtimal, görünüş ifadə edir. Həqiqəti əks etdirməsə də, həqiqətə yaxın görünən vəziyyəti bildirir. Obyektiv gerçəklikdən fərqli, subyektiv bir təsəvvürü ifadə edir. Sözün mənası kontekstdən asılı olaraq müəyyən edilir. Məsələn, “Sanki yağış yağacaq” cümləsində yağışın yağması ilə bağlı bir qədər qeyri-müəyyənlik, ehtimal ifadə olunur. Müəyyən əlamətlərə görə yağışın yağması ehtimalını ifadə edən subyektiv bir fikirdir. "Sanki bir xəyal idi" cümləsində isə baş vermiş hadisənin real olmasına şübhə, qeyri-reallıq hissi ifadə edilir.
Sözün etimologiyası haqqında dəqiq məlumat yoxdur, lakin türk dillərindəki oxşar sözlərlə əlaqəli ola bilər. Fars dilindən götürülmüş ola biləcəyi də ehtimal edilir. Ancaq bu ehtimalın təsdiqi üçün daha dərin araşdırmalar tələb olunur. "Sanki" sözü ümumiyyətlə, nitqdə yumşaq və ehtiyatlı ifadə yaratmaq üçün işlənir. Həm müsbət, həm də mənfi mənada işlənə bilər. Məsələn, “Sanki o işləri bacaracaq” cümləsi ümid, "Sanki yaxşı iş görmədi" cümləsi isə şübhə və tənqid ifadə edir.
Sözün sinonimləri arasında “elə bil”, “guya”, “deyəsən”, “görünür”, “sanki-sanki” və s. göstərilə bilər. Ancaq bu sinonimlərin hamısı “sanki” sözünün ifadə etdiyi bütün mənaları tam olaraq əvəz edə bilməz. Kontekstdən asılı olaraq, bir sinonim digərini daha yaxşı əvəz edə bilər. Məsələn, "Sanki bir xəyal idi" cümləsində "elə bil" və ya "guya" sözləri "sanki" sözünü əvəz edə bilər, ancaq "deyəsən" və "görünür" sözləri eyni mənanı tam olaraq ifadə etmir. "Sanki" sözü, digər sinonimlərdən fərqli olaraq, daha çox subyektiv və emosional bir rəng daşıyır.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Sanki günəş əriyib gedirmiş kimi görünürdü.
- Sanki səsi uzaqlardan gəlirdi.
- Sanki bütün dünya onun ətrafında fırlanırdı.
- Sanki qəlbimdə bir quş uçurdu.
- Sanki onu tanıyırdım.