izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sarban sözü fars dilindən (سرپان - sarbān) gəlmişdir. Əsasən "karvanı aparan", "karvana başçılıq edən adam" mənasını verir. Lüğətlərdə daha çox "dəvəçi" kimi tərcüməsi verilsə də, bu, mənasının tam əhatəsini verməyə bilər. Çünki sarban sadəcə dəvə sürməklə kifayətlənmir; o, karvanın təhlükəsizliyindən, istirahətindən, yolunun planlaşdırılmasından, yükün düzgün paylanmasından və digər karvan üzvlərinin nizamından məsul olan, liderlik xüsusiyyətlərinə malik bir şəxsdir.

Sarbanın fəaliyyəti müxtəlif bacarıqlar tələb edir: dəvələrə yaxşı bələd olmaq, coğrafi biliklərə sahib olmaq, karvan üzvləri ilə ünsiyyət qurmaq, problemləri həll etmək və təhlükəli vəziyyətlərdə qərarlar qəbul etmək kimi. Ona görə də "dəvəçi" termini sarbanın vəzifəsinin həcmli və məsuliyyətli tərəfini tam əks etdirmir.

Misal olaraq verilən "Acıdın çobana, yoruldun sarbana" deyimi də bu fərqi aydın göstərir. Hər iki ifadədə işçinin yorğunluğundan danışılır, ancak "sarban" daha çox məsuliyyətli və ağır iş görməyi ifadə edir. Çoban sürünün qayğısına qalsa, sarban böyük bir karvanın təhlükəsizliyi və effektiv hərəkəti üçün cavabdehdir. Sarbanın rolu daha strateji, daha təşkilatçı xarakter daşıyır.

Müasir Azərbaycan dilində sarban sözü daha az işlənsə də, tarixi və ədəbi mətnlərdə tez-tez rast gəlinir. Onun sinonimləri arasında "karvanbaşı", "karvankeş" kimi sözləri göstərmək olar, lakin bu sözlər də sarbanın bütün məsuliyyətlərini tam əhatə etmir. Sarban sözü tarixi bir termin kimi, köçəri həyat tərzini və karvan ticarətinin mühüm elementini əks etdirir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz