Saymazyana zərfi, əsasən "saymaz", "saymazlıqla", "etina etmədən", "etinasızlıqla" və "saymazcasına" mənalarını ifadə edir. Lüğətlərdəki qısa təriflər bu zərfin ifadə etdiyi geniş kontekstu tam əhatə etmir. "Saymazyana" sözü, bir hərəkətin və ya davranışın, əhəmiyyət verməmək, məhəl qoymamaq, laqeyd yanaşmaq kimi mənfi bir əhval-ruhiyyəni əks etdirdiyini bildirir. Bu, sadəcə bir işin laqeyd yerinə yetirilməsi deyil, həm də həmin işin əhəmiyyətsizliyini ifadə edə bilər.
Sözün mənşəyinə nəzər salsaq, "sayma-" kökü "saymaq" fellə bağlıdır, lakin bu halda "qiymətləndirmək", "əhəmiyyət vermək" mənasında deyil, əksinə, "diqqətə almamaq", "nəzərə almamaq" mənasında işlənir. "-yana" isə zərf şəkilçisidir, hərəkətin necəliyini göstərir. Beləliklə, "saymazyana" sözü etimoloji olaraq "saymadan, qeyd etmədən, əhəmiyyət vermədən" mənasını verir.
Misallar vasitəsilə daha aydın izah edək:
- "Saymazyana danışmaq": Danışanın söhbətə, dinləyənə və ya söhbətin mövzusuna əhəmiyyət vermədiyini, laqeyd və hörmətsiz danışdığını göstərir. Bu, sadəcə səs tonundan deyil, həm də söz seçimindən, məzmunsuzluqdan və s. başa düşülə bilər.
- "Saymazyana ötüb getmək": Burada bir şəxsin başqa birinin varlığını, ehtiyacını, və ya hiss etdiklərini nəzərə almadan, tamamilə laqeyd şəkildə keçib getməsini ifadə edir. Bu, sadəcə fiziki keçmə deyil, həm də mənəvi bir uzaqlaşmanı, biganəliyi bildirir.
- Daha bir nümunə olaraq "Saymazyana işə yanaşmaq" deyə bilərik. Bu, işin keyfiyyətinə, vaxtına və ya nəticəsinə laqeyd yanaşmaq deməkdir.
Nəticə olaraq, "saymazyana" zərfi sadəcə bir hərəkətin necəliyini deyil, həm də həmin hərəkətin arxasındakı laqeydliyi, biganəliyi və hörmətsizliyi ifadə edir. Bu, kontekstdən asılı olaraq fərqli çalarlarda istifadə oluna bilən çoxşaxəli bir sözdür.