Seyrəkləşmək felinin Azərbaycan dilindəki əsas mənası, bir şeyin sıxlığının, yığcamlığının azalması, əşyaların, varlıqların bir-birindən aralanması, nadir hala gəlməsi deməkdir. Lüğətlərdəki qısa izah bu geniş mənanın yalnız bir tərəfini əks etdirir.
Əgər "seyrəkləşmək" feli bitkilər üçün işlədilirsə, bu, onların sıxlığının azalması, aralarında boşluqların meydana gəlməsi deməkdir. Məsələn, "Meşənin içərilərinə doğru getdikcə ağaclar seyrəkləşirdi" cümləsində seyrəkləşmək ağacların sıxlığının azalmasını ifadə edir. Eyni məna, "Kollar getdikcə seyrəkləşirdi" cümləsində də özünü göstərir.
Ancaq "seyrəkləşmək" yalnız fiziki sıxlığa aid deyil. Məsələn, "Qonaqlar getdikcə seyrəkləşdi" cümləsində "seyrəkləşmək" insanların sayının azalmasını, onların bir-birindən aralanmasını bildirir. Bu, fiziki məsafədən daha çox, kəmiyyətin azalması ilə bağlıdır. Yaxud, "Yağışlar seyrəkləşdi" cümləsində yağışların tezliyin azalması nəzərdə tutulur. Beləliklə, "seyrəkləşmək" həm fiziki sıxlığa, həm də hadisələrin və ya obyektlərin tezliyinə, sıxlığına şamil oluna bilər.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "seyrək" sözünün kökü "seyr" (məsafə, aralıq) felindən götürülmüşdür. "-ləşmək" isə bir prosesi, bir halın yaranmasını bildirən əlavədir. Ona görə də "seyrəkləşmək" sözü əslində "aralıq halının yaranması", "aralanma prosesi" kimi də izah edilə bilər.
Qısaca, "seyrəkləşmək" feli, bir şeyin sayının, sıxlığının, tezliyinin azalması, əşyaların bir-birindən uzaqlaşması və nadir hala gəlməsi prosesini bildirir. Bu proses həm fiziki, həm də məcazi mənada baş verə bilər.