Səhər (ər. صَبَاح - sabaḥ) sözü günün başlanğıcı, günəşin doğması ilə başlayan və günortaya qədər davam edən vaxtı ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə "günəşin doğuşu" kimi təqdim olunsa da, "səhər" anlayışı mədəniyyətlərə görə müxtəlif vaxt aralıqlarını əhatə edə bilər. Məsələn, bəzi mədəniyyətlərdə səhər günəşin doğuşu ilə başlayıb, günortaya qədər davam edirsə, bəzilərində isə günəşin doğuşundan müəyyən bir müddət sonrasını əhatə edir. Bu müddət hava şəraitindən, fəsildən və coğrafi mövqeydən asılı olaraq dəyişə bilər.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, ərəb dilindən gəldiyini görürük. Sabaḥ sözü "səhər", "səhər teli", "səhər vaxtı" mənalarını verir. Azərbaycan dilinə ərəb dilindən keçmişdir və fonetik cəhətdən az dəyişikliklərə məruz qalmışdır.
"Səhər" sözü müxtəlif kontekstlərdə istifadə olunur və mənası kontekstdən asılı olaraq nüanslar əldə edir. Məsələn:
- "Səhər yuxusu": Səhər saatlarında yuxu, yuxunun dərin və rahat olduğu dövrü.
- "Səhər soyuğu": Səhər saatlarında hiss edilən soyuma, temperaturun düşməsi.
- "Səhər tezdən durmaq": Günəşin doğuşuna yaxın, günün erkən saatlarında oyanmaq.
- "Səhər məşqi": Səhər tezdən edilən fiziki fəaliyyət.
- "Səhər yeməyi": Günün ilk yeməyi.
Bu nümunələr göstərir ki, "səhər" sözü sadəcə bir vaxt aralığını deyil, həm də bu vaxt aralığı ilə əlaqəli hadisələri, hissləri və fəaliyyətləri də ifadə edə bilər. Ona görə də, "səhər" sözünün mənasını tam şəkildə anlamaq üçün kontekstə diqqət yetirmək vacibdir.