Səhnələşdirmək felinin əsas mənası hər hansı bir ədəbi əsəri (roman, povest, hekayə, novella, dram, poema və s.) teatr tamaşası, film və ya digər səhnəvi təqdimat üçün uyğunlaşdırmaq, adaptasiya etmək, pyes, ssenari və ya digər səhnə əsərinə çevirmək deməkdir. Bu proses yalnız ədəbi mətnin teatr və ya kino üçün uyğunlaşdırılmasını deyil, həm də onun vizual, musiqi və digər səhnə elementləri ilə bəzədilərək tamaşaçıya təqdim edilməsini əhatə edir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "səhnə" sözünün farsca "صحنه" (səhnə) sözündən, "ləşdirmək" isə türk dilinin "-ləmək" şəkilçisindən əmələ gəldiyini görərik. Beləliklə, sözün mənası "səhnəyə uyğunlaşdırmaq" kimi izah edilə bilər. "Səhnə" termini burada yalnız fiziki bir məkanı deyil, daha geniş mənada, bir teatr tamaşası və ya film üçün hazırlanan bütün səhnəvi təqdimatı, dəqqiq işlənməsini, vizual və dramaturji quruluşunu ifadə edir.
Səhnələşdirmə prosesi əsərin əsas süjet xəttini saxlamaqla yanaşı, onu səhnə üçün optimal şəkildə yenidən qurmağı tələb edir. Bu, dialoqların qısaldılması və ya genişləndirilməsini, personajların xarakterlərinin dəyişdirilməsini, yeni səhnələrin əlavə edilməsini və ya mövcud səhnələrin çıxarılmasını əhatə edə bilər. Həmçinin, səhnə dizaynı, kostyumlar, makiyaj, işıqlandırma və musiqi kimi elementlər də səhnələşdirmənin tərkib hissəsidir.
Fərqli cümlələrdə "səhnələşdirmək" sözünün necə işləndiyinə nümunələr:
- O, klassik əsəri müasir tamaşaçılar üçün maraqlı şəkildə səhnələşdirdi.
- Rejissor romanı səhnələşdirmək üçün bir il vaxt sərflədi.
- Əsərin səhnələşdirilməsi üçün xüsusi dekorasiyalar hazırlandı.
- Onun səhnələşdirdiyi tamaşa böyük müvəffəqiyyət qazandı.
Beləliklə, "səhnələşdirmək" sözü sadəcə əsərin teatra və ya kino üçün uyğunlaşdırılmasını deyil, həm də onun tam miqyaslı səhnə əsərinə çevrilməsi prosesini, bütün yaradıcı və texniki işlərin bir bütöv olaraq icrasını ifadə edir.