izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sərvqədli sözü Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında “sərvin qədərinə, boyuna malik olan”, “uzun boylu, hündür boylu, sərv kimi əzəmətli” mənalarında işlənir. Etimoloji baxımdan, söz iki hissədən təşkil olunmuşdur: "sərv" və "qədli". "Sərv" sözü fars mənşəli olub, hündürboylu, əzəmətli bir şam ağacını bildirir. "Qədli" isə "qədərdə olan", "qədərə malik olan" mənasını verir. Beləliklə, "sərvqədli" sözü, əslində, "sərv boyunda olan", "sərv qədər boyu olan" mənasını ifadə edir.

Lüğətlərdə daha çox “sərvboylu” sinonimi ilə qarşılaşırıq, lakin “sərvqədli” sözünün daha poetik, daha ifadəli bir təsviri olduğunu qeyd etmək lazımdır. Sərv ağacının əzəmətini, hündürlüyünü və gözəlliyini daha çox vurğulayır. “Sərvboylu” daha çox düz bir təsvir olarkən, “sərvqədli” şairanə bir təsvirə malikdir və əsasən bədii ədəbiyyatda, şeirlərdə, nəsrlərdə obrazlı ifadələr yaratmaq üçün istifadə olunur.

Misal olaraq, verilən şeir misrasında: "Getdi başından, könül, ol sərvqəddin sayəsi; Ağla kim, idbarə təbdil oldu iqbalın sənin", "sərvqədli" sözü, könülün əvvəlki əzəmətini, yüksəkliyini və gözəlliyini ifadə edir. Bu mənada, “sərvqədli” sadəcə boyu deyil, həm də qüruru, şərəfi, nüfuzunu ifadə edir. Yəni, buradakı "sərvqədli" sadəcə fiziki boyu yox, həm də mənəvi yüksəkliyi, əzəmətli mövqeyi simvolizə edir.

Qısacası, "sərvqədli" sözü "sərvboylu" sözünün daha zərif, poetik və obrazlı sinonimi olub, həm fiziki, həm də mənəvi yüksəkliyi, əzəmətli və şərəfli bir mövqeyi ifadə edir və ədəbi əsərlərdə daha çox rast gəlinir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz