Sətirbaşı sözü Azərbaycan dilində, əsasən tipoqrafiya və yazı işləri ilə bağlı istifadə olunan bir termindir. Lüğətlərdə sadəcə "mətnin hər hansı bir hissəsinin birinci sətrinin başında buraxılan açıq yer, boşluq; abzas" kimi izah olunsa da, mənası daha geniş və çoxcəhətlidir. Sətirbaşı, sadəcə bir boşluqdan daha çox, mətnin strukturunu, oxunaqlığını və vizual təsirini təşkil edən bir elementdir.
Etimoloji baxımdan, "sətirbaşı" sözü iki hissədən ibarətdir: "sətir" və "başı". "Sətir" sözü, bir-birinin ardınca düzülmüş söz və ya hərflərin üfüqi sırasını, yəni bir yazı xəttini bildirir. "Baş" sözü isə bir şeyin əvvəlini, başlanğıcını ifadə edir. Beləliklə, "sətirbaşı" sözünün mənası, hər hansı bir abzasın və ya bəndin əvvəlində yerləşən, həmin abzası və ya bəndi digərlərindən ayıran sətirin başlanğıcındakı boşluq kimi tərif oluna bilər.
Praktik tətbiq baxımından, sətirbaşının uzunluğu və forması müxtəlif ola bilər. Bəzi hallarda, sadəcə bir neçə boşluq əlavə olunur (məsələn, normal sətirdən sonra bir boş sətir), bəzi hallarda isə daha böyük boşluqlar, girinti yaradılır. Sətirbaşının formalaşmasında tipoqrafik elementlər, məsələn, girinti (indent) əmrindən də istifadə olunur. Bu elementlərin tətbiqi mətnin ümumi görünüşünü və estetikasını müəyyənləşdirir.
Sətirbaşı, yalnız tipoqrafik cəhətdən deyil, həm də semantik baxımdan əhəmiyyətlidir. Çünki, o, mətnin müxtəlif hissələrini vizual olaraq ayıraraq, oxucunun mətnin strukturunu daha asan başa düşməsinə kömək edir. Yəni, sətirbaşı mətnin bölünməsinə, təşkilinə və oxunaqlığına xidmət edir. Mətndə sətirbaşlarının düzgün tətbiqi, oxucunun konsentrasiyasını artırır və mətnin daha effektiv qavranılmasına imkan yaradır.
Müxtəlif cümlələrdə "sətirbaşı" sözünün necə işləndiyinə dair nümunələr:
- Hər abzasın əvvəlində sətirbaşı buraxılmışdı.
- Mətnin səliqəli görünüşü üçün sətirbaşlarına diqqət yetirilməlidir.
- Sənədin formatında sətirbaşı parametrləri dəyişdirilmişdir.
- Yazı proqramında sətirbaşını tənzimləmək üçün xüsusi əmrlər mövcuddur.