Silahsızlanma sözü "silahsızlanmaq" feliindən törəmiş bir isimdir. Lüğətlərdə sadəcə olaraq "silahsızlanma halı" kimi izah edilməsinə baxmayaraq, bu izah kifayət qədər dəqiq və əhatəli deyil. Daha geniş və dəqiq bir şəkildə silahsızlanmanı aşağıdakı kimi izah etmək olar:
Silahsızlanma, bir şəxsin, qrupun, dövlətin və ya hərbi qüvvələrin hərbi silahlardan, xüsusilə də hücum silahlarından imtina etməsi və ya məhrum edilməsi prosesi və ya halıdır. Bu proses könüllü və ya məcburi ola bilər. Könüllü silahsızlanma, hər hansı bir siyasi, ideoloji və ya humanitar səbəblərə görə baş verə bilər. Məsələn, bir ölkənin özünün təhlükəsizlik siyasəti çərçivəsində silahsızlanma siyasəti qəbul etməsi və ya beynəlxalq müqavilələrə əsasən silahları məhdudlaşdırması və ya məhv etməsi buna misal ola bilər. Məcburi silahsızlanma isə, ümumiyyətlə, hərbi məğlubiyyət, işğal və ya beynəlxalq sanksiyalar nəticəsində baş verir.
Silahsızlanma termini, yalnız fiziki silahların yox, həmçinin nüvə silahları, kütləvi qırğın silahları kimi daha təhlükəli silahların da aradan qaldırılmasını əhatə edir. Bu mənada, silahsızlanma, dünya sülhü və təhlükəsizliyi üçün mühüm bir amil kimi qəbul edilir. Beynəlxalq münasibətlərdə silahsızlanma prosesi, müxtəlif beynəlxalq təşkilatlar və müqavilələr vasitəsilə tənzimlənir və dəstəklənir.
Sözün etimologiyasına gəldikdə, "silahsız" sözünün "savaş" və "silahlanmaq" fellərindən törədiyi açıqdır. "Silah" sözü ərəb mənşəlidir. "Silah" sözü ilə birlikdə istifadə edilən "sız" şəkilçisi isə mənfi məna ifadə edir. Beləliklə, silahsızlanmaq feli "silahlarından məhrum olmaq", "silahsız qalmaq" mənasını verir. "Silahsızlanma" isə bu prosesin nəticəsini və ya halını ifadə edir.
Cümlə içində istifadəsi:
- Ölkənin silahsızlanma siyasəti beynəlxalq aləmdə geniş müzakirə olunur.
- Döyüşdən sonra əsgərlərin silahsızlanma prosesi həyata keçirildi.
- Nüvə silahsızlanma danışıqları uzun illərdir davam edir.
- Onun silahsızlanma təklifi hər kəs tərəfindən bəyənilmədi.