“Silkələnmək” felinin Azərbaycan dilindəki mənası bir neçə aspektdə nəzərə alınmaqla daha geniş və dəqiq şəkildə izah edilə bilər. Lüğətlərdə verilən mənalar, əsasən, hərəkətin xarici görünüşünü əks etdirir. Halbuki, “silkələnmək” həm fiziki, həm də metaforik mənalarda işlənə bilən çoxcəhətli bir sözdür.
1. Fiziki Silkələnmə: Bu, əsasən, sürətli və qeyri-iradi hərəkətlərlə müşayiət olunan, bədənin və ya cismin qeyri-sabit vəziyyətdə olması deməkdir. Bu vəziyyət müxtəlif səbəblərdən yaranır: atılıb-düşmək (məsələn, avtomobilin sürətli hərəkəti zamanı), yırğalanmaq (məsələn, zəlzələ zamanı), o tərəf-bu tərəfə tərpənmək (məsələn, küləyin təsiri ilə ağacın budaqlarının hərəkəti). “Maşının üstündə bir qız dayanmışdı, hey o yan-bu yana silkələnirdi” cümləsində olduğu kimi, bu mənada “silkələnmək” hərəkətin intensivliyini və qeyri-sabitliyini vurğulayır. Bu, “sarsılmaq”, “tetrəmək”, “yırğalanmaq” kimi fellərlə sinonim ola bilər, lakin "silkələnmək" daha çox yandan-yana və ya irəli-geri hərəkət təəssüratı yaradır.
2. Metaforik Silkələnmə: "Silkələnmək" həm də emosional və ya psixoloji vəziyyətləri ifadə etmək üçün metaforik olaraq işlənə bilər. Məsələn, “Qorxudan bütün bədəni silkələnirdi” cümləsində silkələnmək şiddətli qorxu hissinin fiziki təsirini göstərir. Digər bir nümunə: “Həyəcan onu silkələyirdi.” burada "silkələnmək" həyəcanın gücünü və insan üzərindəki təsirini ifadə edir. Bu mənada, "silkələnmək" sözü "sarsılmaq", "təlaşa düşmək", "əsəbiləşmək" kimi sözlərlə sinonim ola bilər, lakin daha çox daxili bir mübarizə və ya qeyri-sabitlik hissi verir.
Etimologiya: "Silkələnmək" feli, türk dillərində geniş yayılmış "silkələmək" felindən törəmişdir. "Silkələmək" isə bir şeyi sürətlə hərəkət etdirmək, yırğalamaq mənasını verir. Bu əsas mənadan çıxış edərək, "silkələnmək" də həm fiziki, həm də metaforik olaraq qeyri-sabit, sürətli və qeyri-iradi hərəkətləri ifadə edir.