Sinəbəndli sözü Azərbaycan dilində sifətdir və əsasən "sinəbənd taxmış" mənasını verir. Lüğətlərdəki bu qısa izah sözün bütün imkanlarını əhatə etmir. Daha dəqiq və geniş bir şəkildə izah etmək üçün sözün leksik-semantik xüsusiyyətlərini, mənşəyini və istifadə kontekstini nəzərə almaq lazımdır.
Etimologiya: Sinəbəndli sözü "sinəbənd" sözündən və "-li" şəkilçisindən əmələ gəlmişdir. "Sinəbənd" fars mənşəli bir sözdür və "sinə" (döş) və "bənd" (bağlayıcı) sözlərindən təşkil olunmuşdur. Yəni, sinəni bağlayan deməkdir. Bu bağlama funksiyası həm geyimlə, həm də bəzək əşyası ilə bağlı ola bilər.
Semantika: Sinəbəndli sözü əsasən qadın geyimləri ilə bağlı istifadə olunur və qadının sinəsində sinəbənd olması, yəni geyiminin sinə hissəsində xüsusi bir bağlama, bəzək və ya dəstək elementi olması deməkdir. Ancaq bu, hər zaman zəruri deyil. Məsələn, "sinəbəndli paltar" deyərkən, sadəcə sinəbəndin paltara daxil olduğunu nəzərdə tuta bilərik. "Sinəbəndli qız" ifadəsində isə, qızın geyiminə görə sinəbəndinin olması vurğulanır. Sinəbəndin materialı, dizaynı, bəzəyi ifadənin mənasına kölgə sala bilər. Məsələn, "zərif sinəbəndli qız" ifadəsi, qızın zərif və incə bir sinəbənd taxdığını göstərir.
İstifadə nümunələri:
- Qız gözəl, sinəbəndli bir paltar geyinmişdi.
- Sinəbəndli köynəklər bu il də dəbdədir.
- O, qədim üslubda, muncuqlarla bəzədilmiş sinəbəndli bir geyim seçmişdi.
- Toyda sinəbəndli paltarlar daha çox diqqət cəlb edirdi.
Yekun olaraq, "sinəbəndli" sözü sadəcə "sinəbənd taxmış" mənasından daha geniş bir mənaya malikdir və kontekstdən asılı olaraq fərqli mənalar kəsb edə bilər. Sözün istifadəsi zamanı onun kontekstinə və məcazi mənalarına diqqət yetirmək lazımdır.