izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sinonimiya, yun. synonymos – eyniadlılıq sözündən əmələ gəlmiş bir termin olub, dilçiliyin bir sahəsini, konkret olaraq isə sinonimlərin öyrənilməsini əhatə edir. Sinonimika sözü özü də sinonimiyanın elmi tədqiqatını ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə “sinonimika” kimi verilməsi sinonimiyanı sinonimlərin siyahısı kimi deyil, daha geniş, elmi bir fənn kimi başa düşməyimizə imkan vermir.

Sinonimiya, eyni və ya çox oxşar mənalara malik sözlərin (sinonimlərin) arasındakı münasibətləri, onların semantik (məna) fərqlərini, üslubi xüsusiyyətlərini, istifadə sahələrini, eyni kontekstdə əvəzolunma imkanlarını tədqiq edən bir dilçilik sahəsidir. Sadəcə sözlərin eyni mənaya malik olmasını deyil, bu oxşarlığın dərəcəsini, sərhədlərini, mürəkkəbliklərini də araşdırır. Məsələn, "dəniz" və "okean" sözləri sinonim kimi görünə bilsə də, sinonimiya onların məna çalarlarının, miqyaslarının və istifadə kontekstlərinin fərqli olduğunu göstərər.

Sinonimiyanın tədqiqat obyekti olan sinonimlər, əslində, tamamilə eyni mənaya malik olmur. Onlar arasında həmişə məna çalarları, stilistik fərqlər, emosional yüklər və istifadə sahələri üzrə fərqlər mövcuddur. Sinonimiyanın məqsədi də bu incə fərqləri müəyyən etmək, sinonimlərin seçiminə və onlardan məntiqli istifadəyə yol göstərməkdir. Bu səbəbdən, sinonimiya, sadəcə sözlər siyahısı deyil, həm də dil qaydaları və istifadə üsulları haqqında dəqiq məlumat verən bir elmi sahədir.

Praktik baxımdan, sinonimiya yazıçı, tərcüməçi, redaktor və başqa dil peşəkarları üçün çox vacibdir. Çünki onlar metnlərin dəqiq, təsirli və üzvi olmasını təmin etmək üçün müxtəlif sinonimlərdən məharətlə istifadə etməlidirlər. Dilə nəzarət etmək və fikirləri dəqiq şəkildə ifadə etmək üçün sinonimiyanın prinsiplərinə vahid olmaq mütləqdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz