SİNTAKSİS [yun. syntaxis – tərtib, düzülüş] – dilçiliyin cümlə quruluşunu, cümlə üzvlərinin bir-biri ilə əlaqəsini, sözlərin cümlədə necə birləşərək məna kəsb etməsini öyrənən bölməsi. Sintaksis sadəcə sözlərin cümlədə necə düzülməsini deyil, həm də bu düzülüşün məna ifadə etmə mexanizmini araşdırır. Onun əsas məqsədi müxtəlif dillərdə cümlənin quruluş prinsiplərini və bu quruluşun ifadə etdiyi mənanı müəyyən etməkdir. Bu baxımdan sintaksis, morfologiya ilə sıx bağlı olsa da, ondan fərqlənir: morfologiya sözlərin daxili quruluşunu, formalarını öyrənirsə, sintaksis sözlərin bir-biri ilə necə əlaqədə olduğunu, onlardan necə mənalı cümlələr yaradıldığını tədqiq edir.
Sintaksisdə əsas tədqiqat obyektləri cümlə, cümlə üzvləri (məsələn, mübtəda, xəbər, tamamlıq, zərflik və s.), söz birləşmələridir. Araşdırmalar cümlənin növlərinin (sadə, mürəkkəb, tək cümləli, iki cümləli və s.), cümlə üzvlərinin yerləşmə ardıcıllığının (söz sırası), cümlə üzvləri arasındakı əlaqə vasitələrinin (söz əlaqələri, bağlayıcılar, durğu işarələri), cümlədə sözlərin məna yükünün müəyyən edilməsi kimi məsələləri əhatə edir. Sintaktik təhlil, bir mətnin strukturunu və mənasını daha dərin başa düşmək üçün vacib bir vasitədir.
Müxtəlif dillərdə sintaksis qaydaları fərqlənir. Məsələn, bəzi dillərdə söz sırası mənanın dəqiq anlaşılması üçün əsas rol oynayır (məsələn, ingilis dili), digər dillərdə isə söz sırası o qədər vacib deyil (məsələn, latın dili). Sintaksis, dilin strukturunu başa düşmək və dilin funksional xüsusiyyətlərini təhlil etmək üçün əsas vasitələrdən biridir. Sintaksis elminin inkişafı dilin daha dəqiq təsvirini, mətnin daha yaxşı anlaşılmasını və tərcümə prosesinin təkmilləşdirilməsini təmin edir.