izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sitogenetika (yun. cytos – hüceyrə + genesis – mənşə, yaranma) – irsiyyətin hüceyrənin daxili quruluş və funksiyaları ilə əlaqəli qanunauyğunluqlarını öyrənən biologiyanın bir sahəsidir. Bu elm, əsasən, xromosomların strukturunu, sayını, formasını, onların hüceyrə bölünməsi prosesindəki davranışlarını, həmçinin xromosom dəyişikliklərinin (mutasiyaların) irsi xəstəliklərə və digər fenotipik əlamətlərə təsirini araşdırır.

Sitogenetika müxtəlif tədqiqat üsullarından istifadə edir. Bunlara karyotipin təhlili (xromosomların say və formasının müəyyən edilməsi), FISH (fluoresensiya yerində hibridizasiya) texnikası (müəyyən genlərin və ya xromosom bölgələrinin lokalizasiyasının müəyyən edilməsi), xromosom bantlama texnikaları (xromosomların fərqli bölgələrinin boyanması və müəyyən edilməsi) və digərləri daxildir. Bu üsullar vasitəsilə genetik xəstəliklərin diaqnozu, prenatal diaqnostika, onkoloji xəstəliklərin tədqiqi və digər biotibbi sahələrdə geniş tətbiq olunur.

Sitogenetika təkcə insanlarda deyil, həm də heyvanlar, bitkilər və mikroorqanizmlərdə irsiyyətin öyrənilməsində mühüm rol oynayır. Bu elm sahəsi genetikanın, hüceyrə biologiyasının, molekulyar biologiyasının və digər əlaqəli sahələrin nailiyyətlərindən istifadə edərək irsiyyətin əsas prinsiplərinin daha dərin başa düşülməsinə və genetik xəstəliklərin müalicə üsullarının inkişafına töhfə verir.

Sitogenetika termini bir çox elmi məqalədə, tibbi hesabatlarda və dərsliklərdə istifadə olunur. Məsələn: "Xəstənin sitogenetik təhlili Down sindromunu təsdiq etdi." və ya "Bitki sitogenetikası seleksiya işlərində geniş tətbiq olunur."

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz