izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sizinki sözü Azərbaycan dilində əsasən iki əsas mənada işlənir: əvəzmülkiyyət. Lüğətlərdəki "əvəz" mənası, sözün qısa və ümumi bir tərifidir. Əslində isə "sizinki" pronoun (əvəzlik) olub, daha geniş kontekstdə "sizə məxsus olan", "sizə aid olan" mənalarını ifadə edir. Bu, mülkiyyəti bildirən bir əvəzlikdir və konkret bir şeyi göstərmədən, onların sizə məxsus olduğunu bildirir.

Mülkiyyət mənası: "Sizinki" sözü, müəyyən bir şeyin və ya əşyanın sizə aid olduğunu vurğulayır. Misal üçün, "O kitablar sizinkidir" cümləsində "sizinki" sözü, kitabların sizə məxsus olduğunu, onların sizin mülkünüz olduğunu bildirir. Bu mənada, "sizinki" sözü müəyyən bir əşyanı göstərmədən, ümumiləşdirilmiş bir mülkiyyət münasibətini ifadə edir. Başqa bir misal olaraq, "Sizinki sizin olsun" ifadəsi də bu mənanı əks etdirir: sizin mülkünüz olan şeylər sizinlə qalsın deməkdir.

Əvəz mənası (kontekstdən asılı): Bəzi hallarda, "sizinki" bir əşyanın və ya hadisənin əvvəllər qeyd olunmuş bir əşya və ya hadisə ilə müqayisəsini və ya fərqini vurğulamaq üçün əvəzlik olaraq işlənir. Bu halda, məna kontekstdən asılı olaraq dəyişir. Misal olaraq, "Şirvanın şirin narı; Dadlıdır şirin narı; Sizinki sizin olsun; Göndərin bizim yarı" misallarında "sizinki" şirin narın dadından bəhs edildikdən sonra, özünə məxsus olan narın (və ya əvvəlki narlarla müqayisədə) keyfiyyətinə işarə edir. Bu kontekstdə, "sizinki" sözü tamamilə yeni bir əşyanın və ya hadisənin təsvirinin yerinə deyil, əvvəlki ilə əlaqəli bir hadisəyə istinad edir.

Etimologiya: "Sizinki" sözü "sizin" sahiblik əvəzliyindən və "-ki" ədatından əmələ gəlmişdir. "-ki" ədati, bir şeyi təyin etmək, ona istinad etmək, ya da onu vurğulamaq üçün işlənir. Beləliklə, "sizinki" "sizə məxsus olan şey" mənasını verir.

Cümlədə istifadəsi: "Sizinki" sözü cümlədə müxtəlif yerlərdə, həm mövzu, həm də məsdər kimi işlənə bilər. Kontekstdən asılı olaraq, cümlənin qrammatik quruluşuna uyğun olaraq istifadə olunmalıdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz