izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Skelét [yun. skeleton – qurumuş bədən] sözü, etimoloji baxımdan Yunanca skeleton sözündən mənşə almışdır. Skeleton sözü isə "qurumuş bədən" mənasını verir. Bu mənşə, skeletin əsas funksiyası olan bədəni dəstəkləmə və ona forma vermə xüsusiyyətini vurğulayır. Quruduqda qalan və bədənin əsas quruluşunu təmsil edən sümüklər kompleksini ifadə edir.

Sözün əsas mənası insan və onurğalı heyvanların bədəninin əsasını, gövdəsini təşkil edən sümüklərin hamısının birlikdə təşkil etdiyi sistemdir. Bu sistem, müxtəlif sümüklərin bir-biri ilə oynaqlar, bağlar və əzələlər vasitəsilə birləşərək, bədənə möhkəmlik, forma və hərəkət qabiliyyəti qazandırır. Sümüklər sadəcə dəstək vermirlər; onlar həmçinin qan hüceyrələrinin əmələ gəlməsi, mineralların saxlanması və daxili orqanların qorunması kimi vacib funksiyaları yerinə yetirirlər.

Skeleti təşkil edən sümüklər, ölçü, forma və funksiyaları baxımından çox müxtəlifdir. Məsələn, uzun sümüklər (məsələn, bud sümüyü), qısa sümüklər (məsələn, bilək sümükləri), düz sümüklər (məsələn, qabırğalar) və qeyri-müntəzəm sümüklər (məsələn, onurğa sümükləri) fərqləndirilir. Hər sümüyün özünəməxsus quruluşu və funksiyası vardır, amma bütün bunlar birlikdə mürəkkəb və incə bir sistem – skelet – təşkil edir.

Söz, metaforik mənada da işlədilə bilər. Məsələn, "binanın skeleti" deyərkən, binanın əsas daşıyıcı konstruksiyasını, "kompozisiyanın skeleti" deyərkən isə əsərin əsas quruluşunu, əsas ideyasını nəzərdə tuta bilərik. Bu istifadələrdə skeletin bədəni dəstəkləmə funksiyası, əsas quruluşu ifadə etmək üçün metaforik olaraq köçürülmüşdür.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz