Slavyanlaşdırma sözü "slavyanlaşdırmaq" fellərinin məsdər forması olub, Slavyan xalqlarının dilinə, mədəniyyətinə və adət-ənənələrinə yaxınlaşdırma, onların təsiri altında dəyişmə prosesini bildirir. Bu proses müxtəlif sahələri əhatə edə bilər: dil, ədəbiyyat, mədəniyyət, siyasi sistem və hətta genetik quruluş.
Etimologiyası: Sözün mənşəyi açıq şəkildə görünür: "slavyan" kökü Slavyan xalqlarını, "-laşdırma" isə bir şeyə "bənzətmək", "oxşatmaq", "çevirmək" mənalarını ifadə edən bir əlavədir. Beləliklə, Slavyanlaşdırma, bir şeyin Slavyanlara məxsus xüsusiyyətləri qəbul etməsi, onlara yaxınlaşması prosesidir.
İzahı: Slavyanlaşdırma prosesi müxtəlif səviyyələrdə baş verə bilər. Məsələn, bir sözün, bir adın və ya bir adət-ənənənin Slavyan mənşəli olmasının təsirinə məruz qalması, hətta bir ərazinin Slavyan məskunlaşması nəticəsində mədəniyyətinin dəyişməsi slavyanlaşdırma kimi qiymətləndirilə bilər. Bu dəyişikliklər təbii olaraq, məcburi olaraq və ya qəsdən həyata keçirilə bilər. Təbii slavyanlaşma əhalinin təbii qarışması və mədəni mübadiləsi nəticəsində baş verir. Məcburi slavyanlaşdırma isə müxtəlif siyasi və ya sosial təzyiqlər altında həyata keçirilir. Qəsdən slavyanlaşdırma isə müəyyən məqsədlərə çatmaq üçün planlı və şüurlu şəkildə aparılan bir prosesdir.
Cümlədə işlənməsi:
- Tarix boyu bir çox xalq slavyanlaşdırma prosesinə məruz qalıb.
- Dilçilər əsərdəki slavyanlaşdırma elementlərini araşdırırlar.
- Bu bölgənin slavyanlaşdırılması uzun bir tarixə malikdir.
- Slavyanlaşdırma prosesi mədəniyyətin dəyişməsinə səbəb olub.
- Siyasi slavyanlaşdırma cəmiyyətdə narazılığa səbəb olurdu.
Qeyd: Slavyanlaşdırma termini həm müsbət, həm də mənfi kontekstdə istifadə oluna bilər. Müsbət kontekstdə mədəni mübadilə və qarşılıqlı zənginləşmə, mənfi kontekstdə isə mədəni asimilyasiya və məcburi dəyişiklik kimi başa düşülür. Terminin mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər.